Ανάμεσα σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές συμπληγάδες βρίσκεται η Τουρκία, η οποία αντιμετωπίζει πλέον βάσιμα το ενδεχόμενο κυρώσεων τόσο για τις μονομερείς ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο όσο και για την αγορά των S400. Δεν νοείται να μην βρεθεί η Τουρκία αντιμέτωπη με συνέπειες, εάν συνεχίσει τις προκλητικές ενέργειες, τόνισε ο πρωθυπουργός. Oι επαφές των ηγετών λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής είναι συνεχείς, ώστε να υπάρξει συντονισμένη απάντηση απέναντι στην Τουρκία. Όλο και περισσότερες είναι οι χώρες που αντιλαμβάνονται ότι τα πράγματα με την Άγκυρα δεν είναι σε καλό δρόμο.
Θερμοί υποστηρικτές της Ελλάδας και των θέσεών της είναι η Γαλλία, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία, η Σλοβακία, το Βέλγιο, η Εσθονία. Οι Γάλλοι μάλιστα ασκούν μεγάλη πίεση αφού εγείρουν το ζήτημα της εθνικής τους ασφάλειας εάν αναλογιστεί κανείς τα ανοιχτά μέτωπα με την Τουρκία στη Συρία, το Λίβανο και τη Λιβύη. Τον ρόλο των ισορροπιστών, από την άλλη, επιλέγουν Ισπανία, Ιταλία και Μάλτα.
Το βέβαιο είναι ότι πλέον δεν υπάρχει περιθώριο να μην αποφασίσει να λάβει μέτρα η ΕΕ. Θα μπορούσε να αποφασίσει να επιβάλει μέτρα εναντίον προσώπων όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Κύπρου για παράδειγμα, ή σε μία λίστα επιλογών που θα μπορούσε να ετοιμάσει γραπτά ο Ζοζέπ Μπορέλ όπως αναφέρουν πηγές, και να την παρουσιάσει άμεσα, θα μπορούσε να γίνεται αναφορά και στη λήψη μέτρων σχετικά με την τελωνειακή ένωση.
Aυτό, πάντως, που δεν φαίνεται να προχωράει είναι η Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, αφού υπάρχουν χώρες και εκτός ΕΕ, όπως η Αίγυπτος που δεν είναι διατεθειμένες να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι με την Τουρκία.
Η γερμανική προεδρία ενόψει του Συμβουλίου της ΕΕ την ερχόμενη εβδομάδα αποφεύγει επιμελώς να τοποθετηθεί επί των πιθανών κυρώσεων στην Τουρκία.
«Το Συμβούλιο της ΕΕ δεν λαμβάνει αποφάσεις για κυρώσεις. Για την επιβολή κυρώσεων απαιτείται μία νομικής μορφής διαδικασία», είπε ο εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ στο Βερολίνο. Ωστόσο, πρόσθεσε ο Ζάιμπερτ, «το Συμβούλιο του Οκτωβρίου είχε αποφασίσει ότι θα ασχοληθεί εκ νέου το Δεκέμβριο με τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Αυτήν την πολιτική συζήτηση στο Συμβούλιο κορυφής την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή δεν θέλω να προκαταλάβω».
Το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ θα ασχοληθεί επίσης με το θέμα την Πέμπτη, προετοιμάζοντας την απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής. Η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε σχετικά ότι «τα πολιτικά δύσκολα πεδία στην Ανατολική Μεσόγειο παραμένουν πεδία στα οποία δεν διαφαίνεται κάποια λύση και καθίσταται αναγκαία τη συζήτηση, η οποία θα γίνει στα Συμβούλια την ερχόμενη εβδομάδα».
«Πλέον τα λόγια δεν αρκούν»… Και η Τουρκία πρέπει να αποδείξει αλλαγή στην συμπεριφορά της με πράξεις. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στο web Summit της Λισσαβώνας άφησε σαφείς αιχμές προς τους διστακτικούς εταίρους εν όψει της κρίσιμης Συνόδου των Ευρωπαίων ηγετών στις 10-11 Δεκεμβρίου.
«Έχουμε καταστήσει σαφές πως δεν νοείται να μην βρεθεί η Τουρκία αντιμέτωπη με συνέπειες εάν συνεχίσει τις προκλητικές ενέργειες. Και πιστέυω πως αυτό είναι πλέον σαφές σε όλους τους παράγοντες που ενδιαφέρονται γι’ αυτήν την γωνιά του κόσμου… Τα λόγια δεν αρκούν πλέον…» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Και ενώ το κλίμα είναι ήδη βαρύ για την Τουρκία, η Άγκυρα φροντίζει να το τροφοδοτεί με νέες προκλητικές κινήσεις. Με νέα NAVTEX, δεσμεύει μεγάλη χερσαία και θαλάσσια περιοχή για ασκήσεις με πραγματικά πυρά στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας ενώ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε να μεταβεί στην Αγία Σοφία. Και μάλιστα να επιτεθεί απαξιωτικά για μία ακόμα φορά στον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν.
«Ο Μακρόν ασφαλώς είναι ένας μπελάς για τη Γαλλία. Η Γαλλία στην πραγματικότητα περνά μια πολύ πολύ δύσκολη περίοδο με τον Μακρόν. Ευχή μου είναι να απαλλαγεί η Γαλλία το συντομότερο από τον Μακρόν. Διαφορετικά δεν θα απαλλαγεί από τα κίντρινα γιλέκα. Τα κίτρινα γιλέκα μπορεί να μετατραπούν μετά σε κόκκινα γιλέκα», είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
«Δεν απαντάω ad hominem. Πιστεύω στο σεβασμό. Η λοιδορία μεταξύ πολιτικών ηγετών δεν είναι καλή μέθοδος» σημείωσε ο Εμμανουέλ Μακρόν.
Η Τουρκία δέχεται πλέον σκληρά μηνύματα από την ηγεσία της ΕΕ.
«Θέλουμε να σεβαστούμε να κράτη-μέλη, να σεβαστούμε τα συμφέροντά μας, να υπάρχει συνοχή, εστάλησαν μηνύματα τον Οκτώβριο και είναι πολύ σημαντικό να είμαστε σταθεροί σε αυτά που είπαμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου» σημείωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, υπογραμμίζοντας ότι «για την Τουρκία πιστεύω ότι το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού πρέπει να τελειώσει».
Στην Κύπρο ο υπουργός Εξωτερικών διαμήνυσε ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους έναντι της Τουρκίας. Ο Νίκος Δένδιας επισήμανε την πρωτόγνωρη παρέμβαση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο προ ημερών στο ΝΑΤΟ σε βάρος της Τουρκίας, που – όπως είπε – δεν έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν. Είχαν προηγηθεί δηλώσεις του εκπροσώπου του Στέιτ Ντηπάρτμεντ για ευθεία επιβολή κυρώσεων για τους S-400.
«Παράνομη και προκλητική η συμπεριφορά της Τουρκίας. Πλήττει την ασφάλεια και τη σταθερότητα. Θέλει και τετελεσμένα να επιβάλει και να αποφύγει τη λήψη μέτρων εναντίον της. Όψιμες κινήσεις, όχι πειστικές αλλά τα μέλη της ΕΕ να αναλάβουν τις ευθύνες τους με αποφάσεις που θα οδηγούν Τουρκία σε εποικοδομητική συζητηση στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Είναι θέμα αξιοπιστίας της ΕΕ» σημείωσε ο Νίκος Δένδιας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, τόνισε ότι «η μπάλα είναι στο γήπεδο της Τουρκίας», εξαρτάται απο τη στάση της, την οποία οι ηγέτες της Ε.Ε. θα αξιολογήσουν και θα πάρουν αποφάσεις».
Παρουσία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλου ολοκληρώνεται στην Αλεξάνδρεια η μεγάλη διακλαδική άσκηση «Μέδουσα» που προκάλεσε την αντίδραση της Άγκυρας, αλλά και επιφυλάξεις στο Βερολίνο. Εν τω μεταξύ, το μήνυμα από την στρατιωτική ηγεσία μετά από ευρεία σύσκεψη τις προηγούμενες ημέρες είναι ότι οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν ακαταπόνητες και με υψηλό αίσθημα καθήκοντος 24 ώρες το 24ωρο.
«Θύελλα» στην Τουρκία – Οι γιοι του Ερντογάν δεν πήγαν στρατό
Αρκετά τα ανοικτά μέτωπα για τον Ερντογάν, ο οποίος αντιμετωπίζει πόλεμο και στο εσωτερικό της χώρας του. Η αντιπολίτευση εκτόξευσε πυρά κατά του Τούρκου προέδρου, καταγγέλλοντας ότι δύο από τους γιους του δεν πήγαν στο στρατό.
Μια παλιά φωτογραφία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τη στρατιωτική του θητεία το 1982, που είδε ξανά το φως της δημοσιότητας, ήταν η αφορμή για το νέο επεισόδιο στον πόλεμο κυβέρνησης – αντιπολίτευσης. Ο εκπρόσωπος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος κατήγγειλε ότι οι δύο γιοι του Προέδρου απέφυγαν να φορέσουν τη στολή και να υπηρετήσουν στον τουρκικό στρατό.
«Αφού ο Ερντογάν φοράει τη στολή παραλλαγής, τότε θα ταίριαζε η στολή αυτή και στον Μπιλάλ Ερντογάν και στον Μπουράκ Ερντογάν. Ο ένας έκανε εξαγορά θητείας, ο άλλος δεν υπηρέτησε καθώς δήλωσε ανήμπορος. Μετά μας μιλάτε για στρατό και παραλλαγές. Άντε τώρα, μη μιλάτε!» είπε ο Οζγκιούρ Οζέλ, εκπρόσωπος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος.
Σύμφωνα με όσα γράφονται, ο μεγάλος γιος του Ερντογάν, Μπουράκ, δεν παρουσιάστηκε ποτέ στο στρατό, καθώς πήρε χαρτί απαλλαγής από στρατιωτικό νοσοκομείο. Ο μικρότερος αδερφός του, Μπιλάλ, άρχισε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία αλλά εξαγόρασε το υπόλοιπο. Ο εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΑΚΡ, Εμίν Ακμπασόγλου, έσπευσε να υπερασπιστεί τον Τούρκο Πρόεδρο.
«Από αυτά που ειπώθηκαν για την οικογένειά τους δεν ισχύει τίποτα, είναι λάθος και κανένας δεν πρέπει να μιλάει γι’ αυτόν εδώ» δήλωσε ο Εμίν Ακμπασόγλου.
Με τους δύο γιους του Ερντογάν να κατηγορούνται για εμπλοκή σε διάφορα σκάνδαλα, ούτε το Καλό Κόμμα έχασε την ευκαιρία να επικρίνει την κυβέρνηση.
«Η Τουρκική Δημοκρατία διοικείται σαν να ειναι μια οικογενειακή επιχείρηση» σχολίασε ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Καλού Κόμματος, Λοφτού Τουρκάν.
Η τελευταία πολιτική διαμάχη φούντωσε όταν βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης είπε ότι ο στρατός πουλήθηκε στο Κατάρ, με αφορμή τη συμφωνία των δύο χωρών για πώληση εργοστασίου κατασκευής αρμάτων μάχης. Ο Ερντογάν κατέθεσε μήνυση κατά του Κιλιτσντάρογλου για ηθική βλάβη, μετά την κριτική του για τις συμφωνίες με το Κατάρ.
Πηγή: ΕΡΤ
Ρεπορτάζ: Νίκος Σταυρουλάκης, Παντελής Γκόνος
Ανταπόκριση: Ειρήνη Ζαρκαδούλα (Βρυξέλλες), Γιώργος Παππάς (Βερολίνο)
