Η Αίγυπτος μπορεί να μετατραπεί στον ενεργειακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου και η Ελλάδα στον ευρωπαϊκό κόμβο διαμετακόμισης του φυσικού αερίου της περιοχής είναι η άποψη του Ισραήλ έτσι όπως τη μετέφερε σε ενημέρωση που είχε με Έλληνες δημοσιογράφους ο πρέσβης της χώρας στην Αθήνα Γιόσι Αμράνι λίγες ημέρες πριν από την τριμερή συνάντηση των κκ. Νάφταλι Μπένετ, Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Αναστασιάδη την προσεχή Τρίτη 7 Δεκεμβρίου στην Ιερουσαλήμ.
Ο ισραηλινός διπλωμάτης ξεκαθάρισε ότι αν και «δεν θέλω να προβώ σε βιαστικά συμπεράσματα σχετικά με τον αγωγό East Med», το βασικό ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι «πως μπορούμε να προχωρήσουμε. Υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες. Μπορούμε να περιμένουμε μέχρι να κατασκευαστεί ο αγωγός;».
Για τον ίδιο (και προφανώς για τη χώρα του), η άμεση λύση είναι σαφής: μεταφορά του φυσικού αερίου στην Αίγυπτο (σσ. όπως σημείωσε, ακόμη και η Κύπρος έχει υπογράψει συμφωνία για τη μεταφορά των ποσοτήτων από το κοίτασμα «Αφροδίτη» στην Αίγυπτο, ενώ και το Ισραήλ μελετά την κατασκευή νέου αγωγού για τη μεταφορά των δικών του ποσοτήτων στην αραβική χώρα) και από εκεί στην Ελλάδα – είτε με αγωγό είτε σε υγροποιημένη μορφή (LNG).
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόσφατη υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου στο θέμα του φυσικού αερίου την περασμένη εβδομάδα στο Κάιρο (στο περιθώριο της συνάντησης των υπουργών Ενέργειας του Φόρουμ για το Αέριο της Ανατολικής Μεσογείου – EMGF) δείχνει τον δρόμο.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχαν όμως και τα σχόλια του κ. Αμράνι σε σχέση με την Τουρκία. Σε αντίθεση με την ενίοτε μανιχαϊστική προσέγγιση Ελλήνων αξιωματούχων και σχολιαστών, ο χαρισματικός ισραηλινός διπλωμάτης προέβη σε μία επίδειξη ρεαλισμού. Καλωσόρισε την προσπάθεια της Τουρκίας να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με μία σειρά χωρών με τις οποίες ενεπλάκη σε διαμάχη (Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ακόμη και Ισραήλ), τονίζοντας όμως ότι θα πρέπει να υπάρξουν και αλλαγές «στη συμπεριφορά και στις πολιτικές» που ακολουθεί. Και σε αυτό το πλαίσιο, έδωσε έμφαση στον ρόλο «πάτρωνα» που ακολουθεί η Άγκυρα έναντι ισλαμικών οργανώσεων που ασπάζονται την τρομοκρατία – «φωτογραφίζοντας» τις επαφές με τη Χαμάς και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. «Δεν ωφελεί να ονομάζουμε την Τουρκία παραγωγό προβλημάτων (troublemaker)», σημείωσε. Ξεκαθάρισε όμως σε όλους τους τόνους ως Ισραήλ «ανεχθήκαμε πολλά από την Τουρκία που άλλες χώρες ίσως να μην το έκαναν, αλλά ουδείς δεν θα πρέπει να υποτιμά τη σχέση μας με την Ελλάδα».
Ο κ. Αμράνι σημείωσε ότι η τριμερής συνάντηση της προσεχούς εβδομάδος έχει σημασία όχι μόνο για όσα θα συζητηθούν, αλλά επίσης για το γεγονός ότι είναι η μόνη συνάντηση με ξένους ηγέτες και αξιωματούχους για την οποία ο Πρωθυπουργός Μπένετ επέμεινε να πραγματοποιηθεί παρά τους σχετικούς περιορισμούς που σήμερα έχουν επιβληθεί στο Ισραήλ. Η συνάντηση των ηγετών Ισραήλ-Ελλάδος-Κύπρου θα είναι σχετικά σύντομη, ενώ οι κκ. Μητσοτάκης και Μπένετ αναμένεται να έχουν διμερή συνάντηση περίπου μίας ώρας.
Το μήνυμα της ισραηλινής πλευράς είναι «να παγιώσουμε ό,τι έχουμε κάνει και να οικοδομήσουμε momentum για το μέλλον». Άλλωστε, «η στρατηγική συνεργασία δεν περιορίζεται στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας».
Είναι σαφές ότι το Ισραήλ ευνοεί τη διεύρυνση των τριμερών συνεργασιών τόσο από την άποψη της ενσωμάτωσης και τρίτων χωρών (όπως πχ τα ΗΑΕ) στο πλαίσιο και των αλλαγών που φέρνουν οι Συμφωνίες του Αβραάμ όσο και από την άποψη νέων τομέων για συνέργειες, πχ στην πολιτική προστασία, στην ασφάλεια τροφίμων, στην υγεία, στην κλιματική αλλαγή. Η έμφαση στα ΗΑΕ δεν είναι τυχαία, καθώς η χώρα αυτή προχωρά σε μία ευρεία οικονομική διείσδυση στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, μέσα από την αγορά και εκμετάλλευση λιμανιών (θέλει το λιμάνι της Χάιφας, ενώ εταιρείες της χώρας αγόρασαν το λιμάνι του Δυρραχίου στην Αλβανία), αλλά και εισερχόμενη στον χώρο της ενέργειας (ήδη αγόρασε ποσοστό 22% στο ισραηλινό κοίτασμα Ταμάρ).
Για τον κ. Αμράνι, το μοντέλο του EMGF μπορεί να ακολουθηθεί, ώστε να εμβαθυνθεί η περιφερειακή συνεργασία. Αναφορικά δε με το σχήμα «3+1» με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο ισραηλινός διπλωμάτης τόνισε ότι η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται για την προώθησή του και αναμένει τις συγκεκριμένες προτάσεις Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ.
