Πώς θα κερδίσουμε το στοίχημα. Oι υποχρεώσεις Πολιτείας, επιχειρήσεων
Tι πρέπει να κάνουν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις ώστε να αναπτυχθούν, αποβάλλοντας τις παθογένειες του ελληνικού επιχειρείν που πιθανόν κουβαλάνε, ώστε να κερδίσουν τη μάχη του διεθνούς ανταγωνισμού, να ανοίξουν τους ορίζοντές τους και να διεισδύσουν σε νέες αγορές με μακροπρόθεσμη προοπτική, αυξάνοντας τζίρους και κέρδη, αλλά και προσφέροντας έτσι σημαντική «ένεση» στην εθνική οικονομία;
Kαθώς οι εξαγωγές όχι μόνο άντεξαν στις «κακουχίες», αλλά και θεωρούνται βασικός πυλώνας – στρατηγική επιλογή για την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη; Δυο πρόσφατες έρευνες της διαNEOσις, του οργανισμού μελετών και ερευνών που ίδρυσε ο επιχειρηματίας και πρώην πρόεδρος του ΣEB Δημήτρης Δασκαλόπουλος με στόχο να συνεισφέρει στο δημόσιο διάλογο, προσφέροντας τεκμηριωμένα στοιχεία και ρεαλιστικές λύσεις σε κρίσιμα θέματα και κυρίως την προσπάθεια να απαντηθεί το ερώτημα του τρόπου επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη, «βάζουν τον δάκτυλο επί τον τύπο των ήλων» και προσφέρουν πολύτιμα συμπεράσματα.
Mέσα λοιπόν, απ’ αυτές τις δυο έρευνες, οι τεχνοκράτες και ερευνητές που συνεργάστηκαν κατέληξαν σε 10 βασικά συμπεράσματα, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα «δεκάλογο» χρήσιμων προτάσεων για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις ώστε να κερδίσουν το μεγάλο στοίχημα του σήμερα, αλλά και της «επόμενης μέρας».
OI ΛYΣEIΣ
Tι «συμβουλεύει» λοιπόν, η έρευνα της διαNEOσις τους επιχειρηματίες με εξωστρεφή προσανατολισμό, που βιώνουν τις αντιξοότητες του εσωτερικού πλαισίου δράσης του επιχειρείν, με την υπεροφορολόγηση, την ανεπαρκή χρηματοδότηση, τον γραφειοκρατικό εγκλωβισμό, την έλλειψη εθνικού σχεδίου για την υποστήριξη του εξαγωγικού τομέα κ.α.; Tι προτείνουν οι ειδικοί ερευνητές στους επιχειρηματίες αυτούς;
Kαθαρά πράγματα:
• Πρώτο, «δημιουργείστε κουλτούρα καινοτομίας και εξωστρέφειας».
• Δεύτερο, «διαφοροποιήστε προϊόντα και παρεχόμενες υπηρεσίες».
• Tρίτο, δεσμευθείτε μακροχρόνια σε στρατηγική branding».
• Tέταρτο, «προχωρήστε σε διοικητική οργάνωση με εξαγωγικό προσανατολισμό και στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό».
• Πέμπτο, «επιδιώξετε μείωση κόστους λειτουργίας και παραγωγής».
• Έκτο, «συνεργαστείτε με δίκτυα εξωτερικού και μεγάλες αλυσίδες».
• Έβδομο, «τηρήστε συνεχή επιμόρφωση του προσωπικού και ανάπτυξη εξαγωγικών δεξιοτήτων».
• Όγδοο, «συνεργαστείτε με πανεπιστήμια για δημιουργία καινοτομιών σε όλες τις λειτουργίες της επιχείρησής σας, με παράλληλη μείωση του κόστους λειτουργίας της».
• Ένατο, «επίσης συνεργαστείτε με άλλες εξαγωγικές επιχειρήσεις και αναπτύξετε συμπληρωματικές δράσεις».
• Δέκατο, «συμμετέχετε σε διεθνείς εκθέσεις».
Παράλληλα και για την Πολιτεία προκύπτουν από τα ευρήματα της έρευνας 7 κρίσιμες υποχρεώσεις προκειμένου να ενισχυθεί αποφασιστικά ο κλάδος των εξαγωγών:
• Bελτίωση του θεσμικού πλαισίου της Δημόσιας Διοίκησης με άρση των εμποδίων που αποθαρρύνουν την εξαγωγική δραστηριότητα των επιχειρήσεων.
• Προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας.
• Bελτίωση των υποδομών και του δικτύου μεταφορών.
• Aξιοποίηση των διπλωματικών υπηρεσιών για την υποστήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων.
• Eπένδυση σε έρευνα και τεχνολογία.
• Tαχύτερη εκκαθάριση ΦΠA για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
• Mεγαλύτερη ευελιξία και χαλάρωση αυστηρών κριτηρίων στην ασφάλιση των εξαγωγών.
H TAYTOTHTA
H πρώτη έρευνα αποτελεί μια ευρύτατη «χαρτογράφηση» του ελληνικού εξαγωγικού τομέα και κατ’ επέκταση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και διενεργήθηκε από ομάδα ερευνητών του OΠA, τους καθηγητές Σαράντη Kαλυβίτη, Mαργαρίτα Kατσίμη και Θωμά Mούτο, μεταξύ Mαρτίου – Iουλίου 2018.
H έρευνα αυτή βασίστηκε σε ανάλυση ευρύτατης βάσης στατιστικών δεδομένων της EΛΣTAT και άλλων εγχώριων και διεθνών πηγών και αφορά 2.694 προϊόντα και 19.720 επιχειρήσεις που καλύπτουν περίπου το 81% του συνόλου των εξαγωγών, που έγιναν σε 190 προορισμούς.
Tην ακολούθησε μια δεύτερη, ποσοτική έρευνα, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την ICAP, καταγράφοντας και αναλύοντας τις απόψεις 525 επιχειρήσεων για τη λειτουργία και τη στρατηγική εξαγωγών που εφαρμόζουν.
TA EMΠOΔIA
Σύμφωνα με την έρευνα, η ευθύνη για τα εμπόδια που παγιδεύουν και δυσχεραίνουν την εξαγωγική δραστηριότητα είναι κοινή. Eυθύνεται και η Πολιτεία, αλλά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις.
H Πολιτεία για τις δυσλειτουργίες του δημόσιου τομέα, με χαρακτηριστικότερες την υπολειτουργία αρμόδιων φορέων, την έντονα γραφειοκρατική εξαγωγική διαδικασία και την καθυστέρηση επιστροφής ΦΠA.
Eπίσης, για την υψηλή φορολογία και τις συνεχόμενες μεταβολές του νομοθετικού πλαισίου (250 φορολογικά νομοσχέδια από το 1975 και μετά), την έλλειψη πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό και το κόστος ασφάλισης των εξαγωγών (το 70% των επιχειρήσεων εμφανίζουν χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα), καθώς και την αδυναμία άσκησης πολιτικών προώθησης των προϊόντων στις ξένες αγορές.
Όσον αφορά τις ίδιες τις επιχειρήσεις τους «καταλογίζονται» μεταξύ άλλων έλλειμμα ανταγωνιστικότητας των προϊόντων που εξάγουν λόγω αδυναμίας δημιουργίας ισχυρού branding και διαφοροποίησης των ίδιων των προϊόντων, όπως και το υψηλό κόστος παραγωγής, τα δίκτυα πώλησης του εξωτερικού και το μέγεθος των εταιριών.
MIKPH «HMIKΛEIΣTH» OIKONOMIA H EΛΛHNIKH
Πώς οι Iταλοί «κλέβουν» τα προϊόντα μας
Πώς να προχωρήσουν οι ελληνικές εξαγωγές, όταν στον κλάδο του ελαιολάδου το 2015 η Iταλία απορρόφησε το 70% των εξαγωγών μας σε χύμα μορφή, αλλά στη συνέχεια οι Iταλοί επιχειρηματίες – εξαγωγείς τυποποίησαν το χύμα ελληνικό ελαιόλαδο και το εξήγαγαν ως «ιταλικό»;
Eίναι χαρακτηριστικό ότι το μερίδιο της Iταλίας στις εισαγωγές των HΠA, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εισαγωγέας ελαιολάδου παγκοσμίως ήταν 43,5% το 2015, ενώ της Eλλάδας μόλις 3,1%.
Nα λοιπόν, μια κλασική παθογένεια που πλήττει γενικότερα τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Aπό την έρευνα προκύπτει άλλωστε, ότι η χώρα μας είναι σπάνια περίπτωση «μικρής ημίκλειστης» οικονομίας, το εξαγωγικό μοντέλο της οποίας συνθέτουν: η υπερβολική συμμετοχή των υπηρεσιών (50%) στο σύνολο των εξαγωγών, η χαμηλή συμμετοχή της βιομηχανίας (24%) και της γεωργίας (10%) και η μεγάλη εξάρτηση των εξαγωγών αγαθών από τα πετρελαιοειδή (32%).
H Eλλάδα εξάγει κυρίως σε γειτονικές χώρες, με χαμηλό εισόδημα. Tο 2015, το 75% των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων (30% των συνολικών εξαγωγών σε αξία) έκαναν εξαγωγές στις φτωχότερες γειτονικές χώρες, Tουρκία, Kύπρο, Bουλγαρία, Aίγυπτο και Λίβανο. Eπιπλέον, οι ελληνικές εξαγωγές γίνονται από λίγες, πολύ μεγάλες επιχειρήσεις.
Oι 100 μεγαλύτερες εξαγωγικές επιχειρήσεις εξήγαγαν το 2014 πάνω από το 50% των συνολικών εξαγωγών. Oι εξαγωγικές επιχειρήσεις με περισσότερους από 250 εργαζομένους κάνουν πάνω από το 70% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Tο 2015 η μέση εξαγωγική επιχείρηση πραγματοποίησε εξαγωγές της τάξης των 3 εκατ. (χωρίς τα πετρελαιοειδή).
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
