«Κατανοώ την ανάγκη για ένα νέο κύμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και αποφάσισα να παραμερίσω για να περάσει…». Με αυτά τα λόγια, σε δραματικούς τόνους, ο Αλέξης Τσίπρας, στο Ζάππειο, στις 29 Ιουνίου 2023, παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματος της Κουμουνδούρου.
Διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας από τον Ιανουάριο ως τον Αύγουστο του 2015 και από τον Σεπτέμβριο του 2015 ως τον Ιούλιο του 2019 καταφέρνοντας μέσα σε ένα πυκνό πολιτικό διάστημα να αφήσει το στίγμα του στην πολιτική ζωή της χώρας παραμένοντας ως σήμερα ενεργός στο Κοινοβούλιο και μέσω του Ινστιτούτου που ίδρυσε προωθεί «προοδευτικές πολιτικές και δράσεις για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην ευρύτερη περιοχή».
Πρόεδρος, πρωθυπουργός, εγγυητής της σταθερότητας. Ο Αλέξης Τσίπρας έμεινε 15 χρόνια στο τιμόνι του ΣΥΡΙΖΑ.
Πριν παραιτηθεί κατάφερε να συμπληρώσει 15 χρόνια στο τιμόνι της παράταξης που έμελλε να «σπάσει» το δίπολο ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (2015) και να κυβερνήσει την Ελλάδα 4,5 χρόνια μέσα σε συνθήκες πόλωσης, μνημονίων, ενός δημοψηφίσματος, capital controls. Μιας Ελλάδας που έψαχνε να βγει στο ξέφωτο, να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της και να επιστρέψει ξανά δυνατή.
Η αρχή και το… τέλος
Η κοινωνική υποστήριξη που ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφάλισε στην πρώιμη μνημονιακή περίοδο από το 2012 έως το καλοκαίρι του 2015, δεν κατάφερε να ριζώσει και να εδραιωθεί στην ελληνική κοινωνία. Η «πρώτη φορά Αριστερά» δεν μακροημέρευσε αλλά δεν έγινε και «αριστερή παρένθεση» όπως οραματίζονταν οι δυνάμεις της συντήρησης.
Μέσα σε μια δεκαετία (2015-2025) πέρασε από «40 κύματα». Το 2023, η εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Μαΐου, που συνεχίσθηκε στις επαναληπτικές του Ιουνίου και στις αυτοδιοικητικές του Σεπτεμβρίου, προκάλεσαν την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του κόμματος και την επικράτηση των διαλυτικών τάσεων στο εσωτερικό του. Η αντίστροφη μέτρηση είχε ξεκινήσει…

Δηλώσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Αλέξη Τσίπρα στο Ζάππειο Μέγαρο, Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023.
Από απλό μέλος… πρόεδρος
Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την παραίτηση Τσίπρα βρέθηκε σε αχαρτογράφητα νερά. Αποδυναμωμένος εκλογικά και χωρίς να έχει γίνει ουσιαστική αυτοκριτική αναζητά την επόμενη ημέρα. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, η Έφη Αχτσιόγλου, ο Νίκος Παππάς και ο Στέφανος Τζουμάκας, διεκδικούν την προεδρία. Στις 31 Αυγούστου του 2023, ο Στέφανος Κασσελάκης ανακοινώνει ότι θα διεκδικήσει και αυτός την ηγεσία. Άγουρος πολιτικά, νεοφερμένος στο κόμμα, χωρίς εμπειρία ρίχτηκε στα βαθιά.
Οι εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία πραγματοποιήθηκαν στις 17 Σεπτεμβρίου 2023. Επειδή κανένας από τους υποψηφίους δεν κέρδισε την απαιτούμενη πλειοψηφία, διεξήχθησαν επαναληπτικές εκλογές στις 24 Σεπτεμβρίου, μεταξύ του Στέφανου Κασσελάκη και της Έφης Αχτσιόγλου. Πρόεδρος του κόμματος εκλέχτηκε ο Στέφανος Κασσελάκης με ποσοστό 55,98%.


Ο Στέφανος Κασσελάκης στις 24 Σεπτεμβρίου (2023) κέρδισε την κούρσα για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ με την Έφη Αχτσιόγλου να έρχεται δεύτερη στην εσωκομματική κάλπη.
Η επικράτηση του Στέφανου Κασσελάκη τάραξε τα νερά. Ήταν ένα ηχηρό μήνυμα προς το τότε στελεχιακό δυναμικό του κόμματος. Η στήριξή του από τους κομματικούς μηχανισμούς του Παύλου Πολάκη και του Νίκου Παππά και η δίψα των μελών του ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί αντίπαλος απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν οι βασικοί λόγοι για τους οποίους κέρδισε τις εκλογές.
Απόλαυσε για λίγο καιρό τους μήνες του μέλιτος. Έχαιρε φρενήρους δημοσιότητας. Οι κάμερες τον ακολουθούν σε κάθε του βήμα και υπήρξε βασικό αντικείμενο ενασχόλησης σε lifestyle τηλεοπτικές εκπομπές και ιστοσελίδες.
Η παραμυθένια αρχή και το σκληρό φινάλε
Τα σύννεφα δεν άργησαν να φανούν. Στις 13 Νοεμβρίου (2023), μετά την πρώτη επεισοδιακή Κεντρική Επιτροπή επί ηγεσίας Στέφανου Κασσελάκη, οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Πέτη Πέρκα, που ανήκαν στην «Ομπρέλα», ετίθεντο εκτός Κ.Ο. Η επιστολή τού τότε επικεφαλής της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ –σήμερα προέδρου– Σωκράτη Φάμελλου είχε «προλάβει» τους δύο βουλευτές που επρόκειτο να ανακοινώσουν την ανεξαρτητοποίησή τους την ίδια ημέρα.


Πρώτα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και μετά η Έφη Αχτσιόγλου αποχαιρέτησαν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Δέκα ημέρες μετά, στις 23 Νοεμβρίου, θα ακολουθήσει και η ομάδα της Έφης Αχτσιόγλου, οι λεγόμενοι «6+6». Οι Αλέξης Χαρίτσης και Νάσος Ηλιόπουλος είχαν τότε προσέλθει στο γραφείο του προέδρου της Βουλής παραδίδοντας τις επιστολές παραίτησης όχι μόνο των ιδίων αλλά και της ομάδας στην οποία συμμετείχαν: Σία Αναγνωστόπουλου, Έφη Αχτσιόγλου, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, Νάσος Ηλιόπουλος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Μερόπη Τζούφη, Οζγκιούρ Φερχάτ, Θεανώ Φωτίου και Αλέξης Χαρίτσης θα αποχωρούσαν από τον ΣΥΡΙΖΑ και λίγες ημέρες μετά θα συγκροτούσαν την Κ.Ο. της Νέας Αριστεράς από κοινού με τους δύο της «Ομπρέλας».
Μετά από πολύμηνη εσωστρέφεια, τον Ιούλιο του 2024, ο Στέφανος Κασσελάκης έθεσε εκτός Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ τον Παύλο Πολάκη ενώ προηγήθηκε η λεκτική επίθεση του βουλευτή Χανίων σε συνεργάτιδα του Αδώνιδος υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη. Η συμπεριφορά Πολάκη είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων, αλλά και το ξέσπασμα της Αθηνάς Λινού.
Το επεισοδιακό συνέδριο του Gazi Live
Ένα ντόμινο εξελίξεων ακολούθησε… Οι καταγγελίες του βουλευτή Χανίων κατά της Αθηνάς Λινού αναφορικά με τη διαφάνεια στη λειτουργία του Ινστιτούτου Prolepsis έφερε στις 28 Αυγούστου τη διαγραφή της Αθηνάς Λινού από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ με απόφαση Κασσελάκη. Σχεδόν μία εβδομάδα μετά, ο Παύλος Πολάκης θα επέστρεφε στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ αλλά το γυαλί με τον πρόεδρο του κόμματος έχει ήδη ραγίσει.


Το γυαλί ράγισε μεταξύ του Παύλου Πολάκη της Αθηνάς Λινού
Τον Αύγουστο ο Στέφανος Κασσελάκης καθαιρεί τον Σωκράτη Φάμελλο από πρόεδρο της Κ.Ο. ενώ καταγγέλλεται πως με τις προτάσεις τους δημιουργεί ένα δικό του προσωποπαγές κόμμα.
Ακολούθησαν η πρόταση μομφής, η καθαίρεση Κασσελάκη, ο αποκλεισμός του από τη διεκδίκηση της ηγεσίας και το επεισοδιακό συνέδριο του Gazi Live στις 8 Νοεμβρίου, οπότε και επικυρώθηκε η νέα διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.
Μια άλλη συνθήκη
Ο Στ. Κασσελάκης ανακοινώνει τη δημιουργία νέου κόμματος (Κίνημα Δημοκρατίας), ενώ ανεξαρτητοποιούνται από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ οι πρώτοι βουλευτές.
Με τον Πέτρο Παππά να ανοίγει την πόρτα και τη Ραλλία Χρηστίδου, την Κυριακή Μάλαμα και τον Αλέξανδρο Αυλωνίτη να τον ακολουθούν πάραυτα ο ΣΥΡΙΖΑ βάδιζε σε τεντωμένο σχοινί. Η αρχή του τέλος για την αξιωματική αντιπολίτευση είχε ξεκινήσει. Την αριθμητική «ισοπαλία» με το ΠΑΣΟΚ στις 31 έδρες διαχώριζε μόνο ο αριθμός ψήφων στην εθνική κάλπη του 2023.
Η ολική ανατροπή μιας συνθήκης που πριν από 16 μήνες φάνταζε εκτός πραγματικότητας συνέβη την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε τα σκήπτρα στο ΠΑΣΟΚ. Θεοδώρα Τζάκρη και Γιώτα Πούλου ενημέρωσαν ταυτόχρονα το προεδρείο της Βουλής για την ανεξαρτητοποίηση που είχαν προαναγγείλει κι άφησαν το κόμμα με το οποίο είχαν εκλεγεί τον Ιούνιο του 2023 στα κρύα του λουτρού. Το ανάγκασαν σε ιστορική «υποχώρηση» και συρρίκνωση της Κοινοβουλευτικής του ομάδας.


Παρουσίαση του σήματος του Κινήματος Δημοκρατίας στα γραφεία του κόμματος στον Ταύρο, Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2024.
Η επόμενη μέρα βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ σε βαθιά κρίση.
Αλλαγή σελίδας – Ο Σωκράτης Φάμελλος νέος πρόεδρος
Μέσα σε κλίμα έντασης από την καθαίρεση Κασσελάκη και τον αποκλεισμό του από τη διεκδίκηση της ηγεσίας ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται εκ νέου σε αναζήτηση νέας ηγεσίας. Σωκράτης Φάμελλος, Παύλος Πολάκης, Νικόλας Φαραντούρης και Απόστολος Γκλέτσος θα διεκδικήσουν τη ψήφο των μελών του κόμματος.
Την τελευταία εβδομάδα του Νοέμβρη όλα θα έχουν κριθεί. Στις κάλπες, συνολικά ψήφισαν 70.152 εκ των οποίων οι 690 στο εξωτερικό και οι υπόλοιποι στο εσωτερικό.


Ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτης Φάμελλος, στα γραφεία του κόμματος στην πλατεία Κουμουνδούρου, Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024.
Η ΚΕΦΕ του ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε τα τελικά αποτελέσματα.
Ο Σωκράτης Φάμελλος πήρε συνολικά 34.305 ψήφους κάτι που μεταφράζεται σε ποσοστό 49,36%. Στη δεύτερη θέση ήταν ο Παύλος Πολάκης με 30.281 και τελικό ποσοστό 43,57%.
Ο βουλευτής από τα Χανιά αποφάσισε «να μην ταλαιπωρείσαι» τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, έδωσε συγχαρητήρια στο Σωκράτη Φάμελλο για την επικράτηση, δεν πήγε την εκλογική διαδικασία σε δεύτερο γύρο και έτσι το κόμμα της Κουμουνδούρου γύρισε σελίδα.
«Είναι μια καλή μέρα για τον ΣΥΡΙΖΑ, μια καλή μέρα για την προοδευτική συμμαχία, για την Αριστερά» ήταν τα πρώτα λόγια του Θεσσαλονικιού πολιτικού που υποσχέθηκε «έναν νέο ΣΥΡΙΖΑ, συγκροτημένο, δυναμικό» που θα τον καταστήσει «μαχητική αντιπολίτευση» με «σχέδιο για την επόμενη μέρα».
Αυτό μένει να φανεί στην πράξη…