Το εκρηκτικό μείγμα, capital control και εκροές καταθέσεων, που είχε ως αποτέλεσμα να καθηλώσει την ελληνική οικονομία, περιγράφει σε έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος.
Στην έκθεση φαίνεται ότι οι εκροές καταθέσεων του πρώτου εξαμήνου 2015, η μεγάλη πτώση των εισαγωγών που ακολούθησε στο δωδεκάμηνο μετά τα capital controls, αλλά και τα παράλληλα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι εξαγωγείς λόγω των κεφαλαιακών περιορισμών, ήταν κάποιες από τις σημαντικότερες επιπτώσεις των περιορισμών που εισήγαγε η Ελλάδα.
Η έκθεση που υπογράφεται από τους ακαδημαϊκούς Αντώνη Κωτίδη και Δημήτρη Μαλλιαρόπουλο, στην οποία, αρχικά, περιγράφουν το πώς τα capital controls περιόρισαν την ικανότητα των επιχειρήσεων να πληρώνουν για τις εισαγωγές τους και πως η γραφειοκρατικές διαδικασίες στις εγκρίσεις συναλλαγών έπληξαν την επιχειρηματικότητα.
Για να καταδείξουν το πόσο συχνά η επιτροπή έγκρισης τραπεζικών συναλλαγών, απέρριπτε τη μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό, οι κ.κ. Κωτίδης και Μαλλιαρόπουλος επικαλούνται στοιχεία που δείχνουν πως το 31% των υποβληθεισών αιτήσεων απορριπτόταν λόγω έλλειψης κατάλληλων εγγράφων εκ μέρους των επιχειρηματιών που ζητούσαν έγκριση εξαγωγής κεφαλαίων για να πληρώσουν τους προμηθευτές τους.
«Ως εκ τούτου, οι έλεγχοι κεφαλαίου ήταν ιδιαίτερα επιβλαβείς για τους εισαγωγείς, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν τις συμβατικές υποχρεώσεις τους με διεθνείς προμηθευτές πρώτων υλών. Κατά τους ελέγχους κεφαλαίου, οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 30% σε ετήσια βάση», σημειώνεται στην έκθεση.
Παράλληλα, παρά τον σταθεροποιητικό χαρακτήρα των κεφαλαιακών ελέγχων, οι συνολικές πιστώσεις μειώθηκαν και οι περιορισμοί στα δάνεια έγιναν περισσότερο δεσμευτικοί. Λόγω της εκτεταμένης φυγής καταθέσεων που προηγήθηκε της επιβολής των capital controls, οι τράπεζες αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και φερεγγυότητας, γεγονός που συνέβαλε στην έλλειψη πίστωσης. Ενδεικτικά οι βραχυπρόθεσμες πιστώσεις στον τομέα της μεταποίησης μειώθηκαν κατά 5% και οι συνολικές πιστώσεις κατά 2%.
Στο σημείο αυτό οι κ.κ. Κωτίδης και Μαλλιαρόπουλος αναφέρουν πως η έλλειψη πρώτων υλών από τη μια και η έλλειψη πιστώσεων από την άλλη επέδρασαν στις εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 15% σε ετήσια βάση μετά την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, το γεγονός ότι από τη στιγμή της επιβολής των capital control δεν υπήρχε καμία προσδοκία σχετικά με το χρόνο της χαλάρωσης τους, επέδρασε πρόσθετα επιβαρυντικά στην πτώση της εξαγωγικής δραστηριότητας.
