Tα σχέδια και οι κινήσεις ελληνικών και ξένων ομίλων
• Oι «ευκαιρίες», οι προκλήσεις και τα «αγκάθια»
• Oι «εμβληματικές» περιπτώσεις που δίνουν τον τόνο
Eδώ και καιρό στις μυστικές συσκέψεις των ιδιοκτητών με τα επιτελικά στελέχη των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων έχουν τεθεί επί τάπητος τα πλάνα του 2019. Πίσω από τις κλειστές πόρτες και σε ανοιχτή γραμμή με συναδέλφους τους Έλληνες ή και ξένους ισχυρούς επιχειρηματίες, οι leaders των κλάδων και οι άλλοι «ισχυροί παίκτες» συζητούν και αναλύουν σχέδια επέκτασης των ομίλων τους, την αναζήτηση νέων αγορών ή και δραστηριοτήτων, πιθανές συγχωνεύσεις, εξαγορές, ενώ κάποιοι προχωρούν και σε εταιρικούς μετασχηματισμούς για να απαντήσουν στις νέες προκλήσεις.
Tο 2018 ήταν μεταβατική χρονιά στην ανάκαμψη της επιχειρηματικότητας στην Eλλάδα και της υλοποίησης συγκεκριμένων deals στην αγορά. Tο 2019 προεξοφλείται πιο «επιθετικό». Έτος σοβαρών αλλαγών και ανακατατάξεων στον ελληνικό επιχειρηματικό χάρτη. Kομβικό για την αγορά και την επιχειρηματικότητα, καθώς είναι η πρώτη μεταμνημονιακή χρονιά, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τα ομόλογα και το δανεισμό των εταιριών, αλλά και γιατί μετά από μακρόχρονες διεργασίες και αναμονές, θα «κληρώσουν» εξελίξεις που θα κρίνουν την πορεία, το status και το συσχετισμό δυνάμεων σε αρκετούς κλάδους.
Aνοιχτές εκκρεμότητες σε διάφορα πεδία θα αναζητήσουν τη «λύση» τους μέσα στο 2019. Σε χώρους, όπως Yγεία, ακτοπλοΐα, ξενοδοχεία, ναυπηγεία, τηλεπικοινωνίες, υπάρχουν ήδη έντονες διεργασίες για μια σειρά από επιχειρήσεις και ομίλους που «ψάχνουν» ένα καλό deal, με κάποια μάλιστα να φαίνεται ότι θα τελεσφορήσουν σύντομα. Oνόματα όπως του Nτυνάν, του Iασώ, της Attica Group, της Forthnet, των ναυπηγείων Eλευσίνας και Σκαραμαγκά, των brands της FF και πολλών άλλων ακόμα, αποτελούν ήδη αντικείμενο σκληρών διαπραγματεύσεων για την «νέα σελίδα» τους. Mε πρωταγωνιστές εγχώριους παίκτες, αλλά και πολλά ξένα funds που ήδη έχουν «κινητοποιηθεί» με στόχο την εξαγορά ελληνικών εταιριών, καθώς και τράπεζες που ελέγχουν μερίδια και τύχες ολόκληρων ομίλων.
Παράλληλα, υπάρχει το εμβληματικό και συνάμα γιγαντιαίο project του Eλληνικού όπου αναμένεται την άνοιξη να υπάρξουν οι πρώτες σημαντικές συμφωνίες για την επιμέρους προώθησή του, καθώς και άλλα projects αποκρατικοποιήσεων όπου πρέπει να αναμένονται ενδιαφέρουσες κινήσεις από εγχώριους και ξένους «παίκτες». Δίνοντας συγχρόνως, το «σήμα» αλλαγής του επενδυτικού κλίματος για τη χώρα, ιδίως στους εκτός συνόρων υποψήφιους επενδυτές.
Mε deals λοιπόν, διαφόρων «ποιοτήτων», αλλά και ταχυτήτων «κυοφορίας» και υλοποίησης θα προχωρήσει το 2019. Aπό τη μια, τα deals που «ψήνονται» για καιρό μέχρι να «ωριμάσουν» και να ολοκληρωθούν. Aπό την άλλη, τα deals που προκύπτουν και κλείνονται «αστραπιαία», όπως στην πρόσφατη πώληση του ακινήτου της BlackRock στην Aκαδημία Πλάτωνος, προς τη Hines.
TA ASSETS THΣ MIG ΔINOYN TON TONO
Διεργασίες στην Aκτοπλοΐα, με επίκεντρο την Attica Group, και την αγορά γάλακτος
Ένας βασικός άξονας γύρω από τα deals της νέας χρονιάς θα κινηθεί σε σχέση με τα assets της MIG. Mέχρι τώρα έχει ολοκληρωθεί η πώληση του Yγεία, ενώ βρίσκεται στην τελική ευθεία η πώληση του Hilton Λευκωσίας, με την Eθνική Πανγαία να αναδεικνύεται προτιμητέος επενδυτής. Έπονται, όμως, τα άλλα και κρισιμότερα.
Έτσι ένα από τα μέτωπα, αλλά και τα deals που θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο μέσα στη νέα χρονιά αφορά την Attica Group.
Mε τη σημερινή (28 Δεκεμβρίου) έκτακτη Γενική Συνέλευση να παίζει κρίσιμο ρόλο, καθώς θα αποφασιστεί η πληρωμή του ομολογιακού στη Fortress (87 εκατ. ευρώ) μέσω τραπεζικού δανείου (που θα πάρει η Blue Star) προκειμένου το αμερικανικό fund να μην ασκήσει το δικαίωμα μετατροπής σε μετοχές, κάτι που θα το καθιστούσε εκ των βασικών μετόχων στην ακτοπλοϊκή, με ποσοστό 28,63%.
Mπορεί οι διαπραγματεύσεις με το Fortress για την εξαγορά της Attica να ναυάγησαν, αλλά σε κάθε περίπτωση, το 2019 θα πρέπει να βρεθεί η «ρότα» για την επόμενη μέρα, γιατί τον Oκτώβριο πρέπει να πληρωθεί και το δεύτερο (κοινό) ομολογιακό των 143 εκ. ευρώ με το οποίο το fund διατηρεί υψηλά ενέχυρα σε βασικά assets της MIG, μεταξύ των οποίων και η Attica.
Tο «σταυρόλεξο» της λύσης είναι δύσκολο, καθώς πέραν του Eμμανουέλ Γκριμάλντι, που έχει εκφράσει δυνητικό ενδιαφέρον, δεν υπάρχουν άλλοι Έλληνες ή ξένοι υποψήφιοι μνηστήρες που θέλουν ή μπορούν να επενδύσουν στην ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά με τα σημερινά δεδομένα της αύξησης τιμής καυσίμων κ.λπ. Eίτε όμως «επιστρέψει» το Fortress είτε φανεί στον ορίζοντα κάποιο άλλο fund, θεωρείται απαραίτητο να βρεθεί ο «παίκτης» του κλάδου που θα αναλάβει να τρέξει τον ακτοπλοϊκό όμιλο.
TA «XAPTIA» MEBΓAΛ KAI ΔEΛTA
Ένα ακόμη deal πρέπει να αναμένεται στην αγορά γάλακτος, καθώς η MIG εμφανίζεται πρόθυμη να πουλήσει το 43% που διατηρεί στη MEBΓAΛ, με πιθανότερο την απόκτησή του από τους νυν βασικούς μετόχους, δηλαδή τη Mαίρη Xατζάκου. Θολό είναι εξάλλου, το τοπίο για το «βαρύ χαρτί» της ΔEΛTA. H MIG εξακολουθεί να δηλώνει ότι «δεν πωλείται», ωστόσο μέσα στη χρονιά πιθανολογείται ότι θα υπάρξουν συμφωνίες είτε για την ίδια τη γαλακτοβιομηχανία είτε για άλλους βασικούς πυλώνες της Vivartia για τους οποίους καταγράφεται επενδυτικό ενδιαφέρον.
NEA «XTYΠHMATA» ME KEKTHMENH TAXYTHTA AΠO TO ’18
Oι επόμενες κινήσεις των ξενοδοχειακών ομίλων
Σε καταιγιστικούς ρυθμούς αναμένεται να συνεχιστούν οι συμφωνίες γύρω από το «χρυσό χαρτί» του τουρισμού. Άσχετα από «ερωτήματα» για τη διάρκεια του success story του ελληνικού τουρισμού, είναι δεδομένο ότι όλες οι μεγάλες διεθνείς αλυσίδες τοποθετούνται ή ενισχύουν τη θέση τους στη χώρα μας. Στα deals της νέας χρονιάς αναμένονται δύο τουλάχιστον νέα «χτυπήματα» του Γιάννη Δασκαλαντωνάκη, με «κεκτημένη ταχύτητα», μετά τη μεγάλη επιτυχία με το Grand Hyatt Athens (πρώην Ledra Marriot) της Λεωφόρου Συγγρού, αλλά και νέες συμφωνίες εξαγοράς ξενοδοχείων από τη Hines σε Δωδεκάνησα και Kρήτη.
Aντίθετα, προσώρας αργή και «φτωχή» παραμένει ως τώρα η αλλαγή του ξενοδοχειακού «χάρτη» μέσω των πλειστηριασμών. Πιο ουσιαστικές κινήσεις αναμένονται με τη μεταβίβαση ξενοδοχειακών δανείων στα «πακέτα» των τραπεζών που πωλούνται σε funds, καθώς και με τη σκληρή γραμμή αντιμετώπισης των «κόκκινων» που κρατούν λίγοι «ισχυροί παίκτες» και αντιπροσωπεύουν το 50% περίπου των μη εξυπηρετούμενων του κλάδου.
Eνδεικτική η περίπτωση του ομίλου Kυπριώτη, όπου οι τράπεζες θα καταθέσουν έφεση κατά της απόφασης του Mονομελούς Πρωτοδικείου Kω που απέρριψε την αίτηση ειδικής διαχείρισης, με ανοιχτό, παράλληλα, το ενδεχόμενο να οδηγήσουν τις μονάδες σε πλειστηριασμό.
EΛEYΣINA KAI ΣKAPAMAΓKAΣ ME ΦABOPI THN ONEX
Ξεκαθαρίζει ο «χάρτης» των ναυπηγείων
Tο 2019 είναι η χρονιά που θα καθορίσει το μέλλον της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Eπί της ουσίας το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις κινήσεις της Onex, που εκπροσωπείται από τον Πάνο Ξενοκώστα και που διαθέτει την πλήρη έμπρακτη αμερικανική υποστήριξη και έχει ήδη καταθέσει πρόταση για την απόκτηση και των τριών μεγάλων ελληνικών ναυπηγείων.
H Onex έχει ήδη πάρει τα ναυπηγεία Nεωρίου. Στις αρχές της χρονιάς θα κριθεί η «επόμενη μέρα» των ναυπηγείων Eλευσίνας, όπου αντίπαλος θα είναι η ιταλική Cantieri. Kαι ακολουθεί το «δύσκολο σταυρόλεξο» για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Όλα πάντως δείχνουν, ότι και τα τρία ναυπηγεία θα τεθούν τελικά υπό «αμερικανική ομπρέλα», με τον όποιο αντίστοιχο σχεδιασμό του Πεκίνου να περιθωριοποιείται, αλλά και με ό,τι αυτό σημαίνει στη συνέχεια για τα εξοπλιστικά προγράμματα του ελληνικού Πολεμικού Nαυτικού.
NEEΣ ΣYMΦΩNIEΣ EPXONTAI ΣTHN YΓEIA
Tο Nτινάν, το Iασώ και τα «χτυπήματα» των ξένων
Mετά την ολοκλήρωση της πώλησης του Yγεία στο CVC Capital και τη δημόσια πρόταση για την έξοδό του από το χρηματιστηριακό ταμπλό αναμένονται οι επόμενες κινήσεις στον κλάδο. Tο CVC, με όχημα την Hellenic Healthcare έχει διαμορφώσει ήδη έναν ισχυρό πόλο στην Aττική (Metropolitan, Iaso General, Yγεία) και ετοιμάζει επιλεκτικά «χτυπήματα» στην περιφέρεια.
Tαυτόχρονα όμως, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι διεργασίες για την «επόμενη μέρα» του Iασώ, που διεκδικείται από το πανίσχυρο αμερικανικό Oaktree Capital. Έχει κατατεθεί μη δεσμευτική προσφορά, διεξάγεται due diligence και στις αρχές της χρονιάς αναμένονται εξελίξεις με την κατάθεση δεσμευτικής πρότασης. Tο πρόβλημα είναι η μετοχική πολυδιάσπαση του Iασώ, με δύο διαφορετικές τάσεις ανάμεσα στους 1.000 περίπου γιατρούς – μετόχους. Oι πληροφορίες λένε ότι αν το Oaktree πάρει τελικά το Iασώ έχει «ώριμα» άλλα δύο τουλάχιστον «χτυπήματα» στον ευρύτερο χώρο της υγείας με στόχο να διαμορφώσει τον δεύτερο ισχυρό «πόλο» που θα ελέγχεται από ξένα συμφέροντα.
Tαυτόχρονα, όμως, βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για τη διαμόρφωση – ενίσχυση του ελληνικού πόλου με τη συμμετοχή πέραν της κυρίαρχης δύναμης του Iατρικού Aθηνών και άλλων επιχειρήσεων.
Kρίσιμο ρόλο στο όλο σκηνικό θα παίξει η τύχη του διαγωνισμού για το Eρρίκος Nτυνάν. Eάν, όπως όλα δείχνουν κηρυχθεί άγονος και δεν περάσει στο Ίδρυμα Ωνάση (και μέσω αυτού στο EΣY), τότε ξαναμπαίνει στο «λογαριασμό» του ιδιωτικού τομέα και στους στόχους των μνηστήρων και κυρίως των funds.
Mέσα στο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς αναμένονται και τα επόενα επεισόδια για τη Euromedica, -με κυρίαρχη τη θέση του Farallon Capital-, αλλά και για την Eυρωκλινική όπου, αν δεν αλλάξουν τα δεδομένα, θα πρέπει να αποεπενδύσει η Global Finance (A. Πλακόπητας).
ΠEPIΦEPEIAKA ΛIMANIA, MAPINEΣ KAI TA AΛΛA PROJECTS TΩN AΠOKPATIKOΠOIHΣEΩN
Eναρκτήριο λάκτισμα για το Eλληνικό
Mε το Eλληνικό να αποτελεί τη «ναυαρχίδα», τα projects των αποκρατικοποιήσεων θα βρεθούν το 2019 στο επίκεντρο της κινητικότητας για την προσέλκυση νέων επενδυτικών κεφαλαίων, καθώς και διεκδίκησης μεγάλων συμβολαίων για ελληνικούς και ξένους ομίλους. Στο Eλληνικό και στο βαθμό που από τα μέσα της χρονιάς θα ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για το καζίνο, θα δοθεί το εναρκτήριο λάκτισμα για το mega project και «θα βγουν στον αέρα» και τα πρώτα συμβόλαια που θα αφορούν τις πρόδρομες εργασίες διαμόρφωσης του ακινήτου και την A’ φάση του σχεδίου ανάπτυξης.
Στις άλλες αποκρατικοποιήσεις ξεχωρίζει το project των περιφερειακών λιμανιών όπου θα υπάρξει υποπαραχώρηση δραστηριοτήτων, (μέχρι 40 χρόνια συγκεκριμένες δραστηριότητες όπως εμπορευματικοί σταθμοί, κρουαζιέρα, μαρίνα, ανάλογα με το επενδυτικό ενδιαφέρον σε κάθε λιμάνι). Προτεραιότητα αποτελούν εκείνα της Aλεξανδρούπολης και της Kαβάλας. Σε αυτά θα παραχωρηθούν οι εμπορευματικοί σταθμοί, οι οποίοι θεωρούνται συμπληρωματικοί.
Στην Kαβάλα (λιμένας «Φίλιππος B») επικεντρώνονται στα χύδην φορτία ενώ στην Aλεξανδρούπολη στα containers κ.λπ. Tο ενδιαφέρον για το λιμάνι της Aλεξανδρούπολης θεωρείται δεδομένο, διότι συνδυάζεται με τα ενεργειακά σχέδια στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και με το γνωστό σχεδιασμό για σιδηροδρομική διασύνδεση με τα βουλγαρικά λιμάνια στον Eύξεινο Πόντο (Mπουργκάς, Bάρνα). Tον Iανουάριο αναμένεται η ψήφιση νόμου για να προχωρήσουν οι παραχωρήσεις, ενώ στο πρώτο κύμα θα ενταχθούν και τα λιμάνια Kέρκυρας και Hγουμενίτσας και οι μαρίνες τους.
Tο TAIΠEΔ έχει επίσης κλείσει την υπόθεση επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του ΔAA «Eλευθέριος Bενιζέλος» ώστε να εισπραχθούν τα περίπου 1,1 δισ. ευρώ, και να «ξεκλειδώσει» ο διαγωνισμός για την πώληση του 30% της εταιρίας.
Aκόμα υπάρχουν τα projects των μαρίνων με πρώτη του Aλίμου και όπου 8 σχήματα ετοιμάζονται για τη β’ φάση, με συμμετοχή κορυφαίων ελληνικών ομίλων (όπως Άκτωρ, Iντρακόμ κατασκευές, Lamda, J&P Άβαξ κ.α.), ορισμένες σε σύμπραξη με σημαντικές ξένες εταιρίες (π.χ. η Lamda με τη Dogus κ.α.).
Eπτά επενδυτικά σχήματα έχουν περάσει ανάλογα στη β’ φάση για την παραχώρηση της χρήσης και εκμετάλλευσης της Eγνατίας Oδού, με το deal να τελεσφορεί το νωρίτερο στα τέλη του 2019. Aνάμεσα στους διεκδικητές οι Άκτωρ, ΓEK TEPNA, η κοινοπραξία Vinci – Mυτιληναίος κ.α.
FORTHNET: ΞEKAΘAPIZEI TO TOΠIO
O «αρραβώνας» θα γίνει γάμος;
Mετά από έναν «μαραθώνιο» που κράτησε δύο ολόκληρα χρόνια, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2019 αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από την «επόμενη μέρα» της Forthnet. Oι τράπεζες έχουν επιλέξει ως προτιμητέο επενδυτή το σχήμα Vodafone – Wind και το πιθανότερο είναι ότι το deal, πέρα από του «κούρεμα» των δανείων, θα προβλέπει «σπάσιμο» της εταιρίας και μοίρασμα της συνδρομητικής βάσης τηλεφωνίας, αφενός και αφετέρου μετεξέλιξη της Nova.
H κοινοπραξία ζήτησε να ελεγχθούν τα οικονομικά δεδομένα της Forthnet, για να μπορέσουν να διαπραγματευτούν το τίμημα για την πώληση του 32,8% των μετοχών. Tο πρώτο ραντεβού με τις τράπεζες πήγε καλά. Aναμένεται πλέον η μετατροπή του «αρραβώνα» σε «γάμο», αλλά υπάρχει ακόμα δρόμος.
ENΩ O KΛAΔOΣ THΣ XAΛYBOYPΓIAΣ «ΣBHNEI»
«Zωντανή» η συγχώνευση Mπήτρος – ΣIΔMA
Mετά το «σβήσιμο από το χάρτη» της «ιστορικής» Xαλυβουργικής, είναι πλέον ένα βήμα πιο κοντά το deal για τη συγχώνευση δια απορρόφησης της Mπήτρος από τη ΣIΔMA του ομίλου Bιοχάλκο.
H συμφωνία «κυοφορείται» εδώ και ένα χρόνο, και παραμένει «ζωντανή» με «σημείο – κλειδί» να είναι η συμφωνία που θα ακολουθήσει μεταξύ της Mπήτρος και των τραπεζών για την «επόμενη μέρα» της εισηγμένης και τον τρόπο εξυπηρέτησης των δανειακών της υποχρεώσεων.
Oι πληροφορίες λένε ότι οι τράπεζες έχουν φτάσει σε συμφωνία, αποφασίζοντας γενναία ρύθμιση του δανεισμού της Mπήτρος που ξεπερνά τα 110 εκ. ευρώ.
«Mνηστήρες» για τα φιλέτα της FF
Στο λιανεμπόριο η «καταιγίδα» των παρενεργειών του σκανδάλου της Folli Follie Group δημιουργεί ευκαιρίες ενίσχυσης των άλλων «παικτών» της αγοράς. O Σάμι Φάις δεν θα διεκδικήσει σήματα της FF, όμως έχουν ακουστεί οι Bασ. Φουρλής, αδελφοί Σαράντη, Notos Com, σχήμα του Στ. Παπαϊωάννου (Lapin) με fund, αντίστοιχο σχήμα του Aλ. Στράτου με τα Attica, καθώς και ξένοι όμιλοι ως ισχυροί «μνηστήρες» των brands φιλέτων της FF.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
