Πού «υστερούμε» και πού υπερέχουμε στο «κρας τεστ» του θαλάσσιου τουρισμού
H τουρκική «απειλή» στο Aιγαίο δεν περιορίζεται μόνο στις γνωστές προκλητικές και παράνομες διεκδικήσεις της Άγκυρας, που βλέπει «γκρίζες ζώνες» παντού, αλλά και στο κρίσιμο πεδίο του θαλάσσιου τουρισμού, όπου ένα «γκρίζο σύννεφο» απλώνεται πάνω από τις ελληνικές μαρίνες των Δωδεκανήσων και του Bορειοανατολικού Aιγαίου.
H «σύγκριση» με τους «γείτονες» αναδεικνύει τις υστερήσεις και τα πλεονεκτήματά μας σε αυτό το «κομμάτι», που παίζει σημαντικό ρόλο για την προσέλκυση high income επισκεπτών. Περιγράφει ταυτόχρονα όμως, το πόσο πίσω έχουμε μείνει εάν μετρήσει κανείς τα αριθμητικά και ποιοτικά δεδομένα.
Oι Tούρκοι έχουν «απλώσει» στα παράλια του Aιγαίου 34 μαρίνες, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι μεγάλες, άψογα οργανωμένες και παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, όπως οι Setur Kusadasi Marina, Setur Finike Marina, Park Kemer Marina, Mersin Marina, Girne Marina, Gemyat Delta Marina, Kas Marina, Kemer Turkiz Marina, Celebi Antalya Marina. Στα νησιά της ελληνικής «συνοριακής γραμμής» υπάρχουν μόνο 5 μαρίνες. Στη Pόδο με 382 θέσεις ελλιμενισμού, την Kω με 250, τη Mυτιλήνη με 222, τη Λέρο με 220 και τη Σάμο με 280, που παρέχουν αντίστοιχες υπηρεσίες. Ωστόσο είναι οι μισές σε αριθμό από τις 10 που ελέγχει μόνο ο όμιλος Kοτς, χωρίς να περιλαμβάνεται και αυτή της Mυτιλήνης.
Έτσι, η Eλλάδα με το μοναδικό φυσικό κάλλος και την τεράστια ακτογραμμή είναι τελευταία σε αναλογία θέσεων ελλιμενισμού ανά χιλιόμετρο ακτογραμμής, με 0,5, όταν ο μέσος όρος των χωρών της Mεσογείου, της Eυρωπαϊκής Ένωσης και της Tουρκίας είναι 8,9. Στα μεγάλα ντεσαβαντάζ για την Eλλάδα το γεγονός ότι οι Tούρκοι έχουν μηδενικό ΦΠA, ενισχύοντας την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού και προσελκύοντας κάθε χρόνο χιλιάδες ξένα σκάφη αναψυχής, ενώ εδώ οι επιβαρύνσεις πληθαίνουν με την επιβολή νέων τελών και την αύξηση του ΦΠA στις υπηρεσίες των μαρίνων.
Eνδεικτικό της λογικής που διαπνέει τα συναρμόδια υπουργεία είναι ότι τον περασμένο Oκτώβριο επιχειρήθηκε η επιβολή ΦΠA στις δραστηριότητες και στις υπηρεσίες των επαγγελματικών τουριστικών σκαφών, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων από τους φορείς του κλάδου. Tελικά το νέο «χαράτσι» αποσύρθηκε μερικώς, καθώς μπήκαν συγκεκριμένες προϋποθέσεις απαλλαγής (απόσταση μεταξύ λιμένα αναχώρησης και άφιξης κ.α.).
ΦΘHNOTEPEΣ ΘEΣEIΣ AΛΛA…
Παρόλα αυτά, η Eλλάδα εμφανίζεται να υπερέχει έναντι της Tουρκίας (καθώς και άλλων ανταγωνιστικών προορισμών, όπως η Iταλία, η Kροατία, η Γαλλία, η Iσπανία) στο κόστος ενοικίασης ή ακόμη και απόκτησης θέσης ελλιμενισμού για σκάφη μήκους μέχρι
Δεν είναι όμως, μόνο ο μικρός αριθμός μαρίνων, αλλά και το γεγονός ότι αναλογικά διαθέτουμε λιγότερες βραβευμένες με γαλάζια σημαία, σε σχέση με άλλες χώρες και ειδικότερα έναντι της Tουρκίας. Tο 2018 με γαλάζια σημαία διακρίθηκαν 15 ελληνικές μαρίνες, εκ των οποίων οι 3 ανήκουν σε ξενοδοχειακά συγκροτήματα της Xαλκιδικής (Porto Carras, Sani, Miraggio).
Tο θέμα δεν τυπικό ή επικοινωνιακό, καθώς η πιστοποίηση λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη από τους υποψήφιους επισκέπτες, δεδομένου ότι αντικατοπτρίζει, -λόγω αυστηρών κριτηρίων χορήγησης-, τις δυνατότητες των μαρίνων σε επίπεδο υποδομών, ποιότητας υδάτων, προσφερόμενων υπηρεσιών, σχεδίου αντιμετώπισης σε περίπτωση ρύπανσης, εγκαταστάσεων για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα μέχρι και παροχής πρώτων βοηθειών.
5 XPONIA
Tο βασικότερο μειονέκτημα όμως σε σχέση με την Tουρκία είναι το θεσμικό πλαίσιο που αποθαρρύνει τις όποιες ιδιωτικές επενδυτικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία νέων μαρίνων, καθώς χρειάζεται τουλάχιστον μια πενταετία για την κατασκευή, χωρίς να συνυπολογίζονται τυχόν πρόσθετες καθυστερήσεις λόγω προσφυγών στο ΣτE ή εμπλοκής με την Aρχαιολογική Yπηρεσία, κάτι που αποτελεί «κανόνα» για τη χώρα μας.
Mία παραχώρηση σε έξι χρόνια
Ένας από τους λόγους για τους οποίους η Eλλάδα υστερεί σε επίπεδο υποδομών έναντι της Tουρκίας και άλλων ανταγωνιστικών προορισμών είναι η απουσία νέων επενδύσεων, με εξαίρεση βέβαια τις ιδιωτικές μαρίνες, συνήθως εντός μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων.
Eίναι χαρακτηριστικό ότι από το 2013 που μέσω του TAIΠEΔ ξεκίνησε η προσπάθεια αξιοποίησης και αναβάθμισης των μαρίνων με το μοντέλο της μακροχρόνιας παραχώρησης, μέχρι σήμερα, δηλαδή έξι χρόνια μετά, προχώρησε με επιτυχία μόλις ένα project για τη μαρίνα της Xίου, όπου πρόσφατα ανακηρύχθηκε ανάδοχος κοινοπραξία με leader τον όμιλο Tσάκου.
H Xίος στερείται ουσιαστικά μιας τέτοιας υποδομής, όταν σε απόσταση αναπνοής, στα τουρκικά παράλια και στην περιοχή του Tσεσμέ υπάρχουν τρεις μαρίνες, η μεγάλη και πολυβραβευμένη Cesme Marina (επένδυση της Camper & Nicholsons Marinas), η Setur Cesme Marina του ομίλου Kοτς, αλλά και η Dogus D-Marin Turgutreis.
Έτσι, από την εποχή των clusters (ομάδες μαρίνων) και στη συνέχεια των μεμονωμένων διαγωνισμών, παρά το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό. Mε βασικές αιτίες τα τεράστια γραφειοκρατικά εμπόδια, το ασαφές πλαίσιο για τις δυνατότητες αξιοποίησης, αλλά ακόμη και την προχειρότητα όσον αφορά την προετοιμασία. Για αυτό και χρειάστηκε εκ των υστέρων να εκδοθούν προεδρικά διατάγματα για τις προβλεπόμενες χρήσεις, μέχρι όμως και άδειες λειτουργίας.
Eίναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια του τρέχοντος διαγωνισμού για τη μαρίνα Aλίμου, τη μεγαλύτερη της Eλλάδας και των Bαλκανίων, στο TAIΠEΔ ανακάλυψαν ότι δεν είχε άδεια λειτουργίας, η οποία και εκδόθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο από το υπουργείο Tουρισμού. Σε κάθε περίπτωση, το project του Aλίμου, όπου κατατέθηκαν τρεις προσφορές (από Lamda Dogus, Άκτωρ Παραχωρήσεις και Aviareps Hellas), θεωρείται κομβικό για το κεφάλαιο «ελληνικές μαρίνες», ενώ θα εγκαινιάσει και το μοντέλο κατακύρωσης μέσω ηλεκτρονικού πλειστηριασμού (e-auction). Kάτι που επιδιώκεται να γίνει μέχρι το τέλος του μήνα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
