Έναν πολύπλοκο μηχανισμό με τον οποίο θα επιτευχθεί μείωση του clawback των φαρμακευτικών εταιρειών κατά 50 εκατ. ευρώ βάσει του στόχου που έχει θέσει το Ταμείο Ανάκαμψης εισάγει η κυβέρνηση, αναδρομικά από την αρχή της χρονιάς.
Στην κατεύθυνση αυτή, προσδιορίστηκε με υπουργική απόφαση ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει ο υπολογισμός του clawback που θα αφορά για φέτος την νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη.
Με την απόφαση, εξαιρούνται από την υποχρεωτική επιστροφή του clawback τα πολύ φθηνά φάρμακα αξίας μέχρι 5 ευρώ και το clawback που θα τους αναλογούσε, μεταφέρεται μέσω της συνολικής δαπάνης, στα ακριβότερα φάρμακα. Όσο για τα πολύ ακριβά φάρμακα, από τη δαπάνη τους εξαιρούνται οι εκπτώσεις που έχουν ήδη δοθεί και οι εκπτώσεις που έχουν προκύψει από διαπραγματεύσεις, και για το clawback αυτών συνυπολογίζεται και το μερίδιο αγοράς της φαρμακευτικής που το διαθέτει στην αγορά.
Η πολυπλοκότητα του νέου μηχανισμού υποχρεωτικών επιστροφών έχει οδηγήσει τις φαρμακευτικές σε … ασκήσεις επί χάρτου, προκειμένου να προβλέψουν τις επιβαρύνσεις τους ως το τέλος της χρονιάς, όμως η έλλειψη επαρκών δεδομένων κάνει τις ομάδες εργασίας να κάνουν τον ένα υπολογισμό μετά τον άλλον, μέχρι να βρεθούν τα απαραίτητα στοιχεία από τον ΕΟΠΥΥ και την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Η απόφαση για το νοσοκομειακό clawback, προβλέπει ότι από 01.01.2022, υπολογίζεται η συνολική νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, όπως προκύπτει από τα τιμολόγια που εκδόθηκαν για όλα τα φαρμακευτικά προϊόντα σε νοσοκομειακές τιμές, μετά την αφαίρεση έκπτωσης 5%, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Από το ποσό αυτό, αφαιρούνται οι δαπάνες για σκευάσματα σε κλειστούς προϋπολογισμούς και δαπάνες για αγορές φαρμάκων μέσω συμβάσεων κεντρικών διαγωνιστικών διαδικασιών που έχει διενεργήσει η ΕΚΑΠΥ. Έτσι υπολογίζεται το τελικό ποσό της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του νοσοκομείου Παπαγεωργίου.
Εν συνεχεία, υπολογίζεται το ποσοστό της επίπτωσης της αυτόματης επιστροφής (clawback), σε σχέση με την συνολική νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, αντίστοιχα. Για τον υπολογισμό της υπέρβασης θα πρέπει να αφαιρεθεί από τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό που έχει οριστεί στα 511 εκατ. ευρώ για τα νοσοκομεία του ΕΣΥ και στα 17 εκατ. για το νοσοκομείο Παπαγεωργίου, το σύνολο της αξίας των κλειστών προϋπολογισμών που έχουν υπογραφεί για τα νοσοκομεία του ΕΣΥ και του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, αντίστοιχα.
Κατηγορίες φαρμάκων
Η απόφαση ξεχωρίζει τα φάρμακα βάσει της αξίας τους σε τρεις κατηγορίες και συγκεκριμένα προβλέπει:
Από 1.1.2022, ορίζεται για τις φαρμακευτικές εταιρείες που είναι προμηθευτές των νοσοκομείων του ΕΣΥ, μέγιστο ποσοστό αυτόματης επιστροφής clawback, ανάλογα με την αξία προμήθειας των φαρμακευτικών σκευασμάτων, δηλαδή τη νοσοκομειακή τιμή τους μείον επιστροφή rebate 5% πλέον ΦΠΑ, ως εξής:
α) για φαρμακευτικά σκευάσματα με αξία προμήθειας από 0,01 ευρώ έως 5 ευρώ, ποσοστό αυτόματης επιστροφής (clawback) 0%.
β) για φαρμακευτικά σκευάσματα με αξία προμήθειας από 5,01 – 15 ευρώ, ποσοστό clawback ως 20%.
γ) για φαρμακευτικά σκευάσματα με αξία προμήθειας από 15,01 – 30 ευρώ, ποσοστό clawback ως 40%.
Ποσοστά υπέρβασης – πλαφόν clawback
Σε περίπτωση που το ποσοστό της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, είναι μεγαλύτερο από 40%, τότε στις παραπάνω κατηγορίες των φαρμακευτικών σκευασμάτων, αντιστοιχεί το μέγιστο ποσοστό αυτόματης επιστροφής (clawback) ανά κατηγορία.
Σε περίπτωση που το ποσοστό της υπέρβασης είναι μεταξύ 20-40%, τότε στις κατηγορίες των φαρμάκων 0-15 ευρώ, αντιστοιχεί το μέγιστο ποσοστό clawback ανά κατηγορία, δηλαδή μηδενικό για φάρμακα αξίας μέχρι 5 ευρώ και 20% για φάρμακα αξίας 5-15 ευρώ.
Σε περίπτωση που το ποσοστό της υπέρβασης, είναι κάτω του 20%, το clawback παραμένει μηδενικό για φάρμακα αξίας μέχρι 5 ευρώ και 20% για τα φάρμακα αξίας 5-15 ευρώ.
Το υπερβάλλον ποσό clawback που θα αντιστοιχούσε εάν δεν είχαν τεθεί τα μέγιστα ποσοστά clawback, αναζητείται αναλογικά από τις κατηγορίες φαρμάκων αξίας άνω των 5 ευρώ με τον τρόπο που ορίζεται παρακάτω. 
Μερίδιο αγοράς
Το ποσό της υπέρβασης της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης που μένει μετά την αφαίρεση του clawback όπως υπολογίστηκε ήδη για τις κατηγορίας φαρμάκων αξίας 5-15 ευρώ και 15-30 ευρώ, επιμερίζεται στις φαρμακευτικές με βάση το τελικό μερίδιο αγοράς της κάθε εταιρείας. Το τελικό μερίδιο προκύπτει βάσει των πωλήσεων στην αρχική αξία των τιμολογίων για όλα τα προϊόντα της (νοσοκομειακή τιμή μετά την αφαίρεση του ποσοστού έκπτωσης 5%, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, αφαιρουμένων των προϊόντων 5-15 ευρώ και 15-30 ευρώ, των προϊόντων σε κλειστό προϋπολογισμό και των προϊόντων από διαγωνισμούς της ΕΚΑΠΥ), διά της συνολικής νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, αφού αφαιρεθεί η δαπάνη ανά κατηγορία αξίας φαρμάκων (0-5 ευρώ, 5-15 ευρώ και 15-30 ευρώ).
Από το ποσό που θα προκύψει από τον υπολογισμό αυτό ανά φαρμακευτική εταιρεία, αφαιρούνται οι προαιρετικές εκπτώσεις που έχει προσφέρει, το rebate και προστίθεται το αυτοτελές clawback που υπολογίστηκε ανά κατηγορία φαρμάκων ανάλογα με την αξία τους.
Επιτροπή Διαπραγμάτευσης
Το clawback της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης καταλογίζεται ενιαία για κάθε εταιρεία, ανά εξάμηνο.
Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζεται και το clawback για φάρμακα που έχουν ενταχθεί σε κλειστό Προϋπολογισμό με υπογραφή υπουργικής απόφασης μετά την υπογραφή συμφωνητικών μεταξύ εταιρείας και Επιτροπής Διαπραγμάτευσης.
Στην περίπτωση που δεν εξαντληθεί ο κλειστός προϋπολογισμός, τότε η διαφορά της δαπάνης τροφοδοτεί τη συνολική φαρμακευτική δαπάνη για τη μείωση της συνολικής υπέρβασης.
Η χρέωση του clawback θα συνεχίσει να γίνεται ανά εξάμηνο και προβλέπεται από την απόφαση ότι όποια εταιρεία δεν πληρώνει το ποσό που της αναλογεί, τότε θα διακόπτεται η σύμβασή της με τα νοσοκομεία, μέχρι την εξόφληση της οφειλής.
