Το Σάββατο 25 Μαΐου 2024 και ώρα 7μμ, θα λάβει χώρα η τελευταία, για το
ακαδημαϊκό έτος 2023-24, διάλεξη στο πλαίσιο των μηνιαίων συναντήσεων των
μελών και φίλων της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος, στον Βόλο. Στο
αμφιθέατρο του Οικονομικού Τμήματος–τέως Γαλλικό Ινστιτούτο, Γ. Καρτάλη 72–, ο
Αστρονόμος και Ομότιμος καθηγητής Φυσικής Διαστήματος του Πανεπιστημίου
Αθηνών, κ. Ξενοφών Μουσάς, θα αναπτύξει το θέμα: «Ο Μηχανισμός των
Αντικυθήρων: Νεότερες εξελίξεις».
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένας αρχαίος υπολογιστής του 2ου αιώνα
π.Χ.. Υπολογίζει τη θέση του Ηλίου, τη θέση και τις φάσεις της Σελήνης, κατά τη
διάρκεια του μήνα. Προβλέπει τις εκλείψεις του Ηλίου και της Σελήνης, πιθανώς την
θέση κάθε πλανήτη και, σύμφωνα με τον Αθηναίο φιλοσόφο Πρόκλο, ήταν ένα
αστρονομικό ρολόι, όπως αυτό του Αρχιμήδη. Προβάλλει την εφευρετικότητα των
ανθρώπων, τον πολιτισμό και τις δημιουργίες των Ελλήνων, διδάσκει πολλά στους
νέους, στους μεγαλύτερους, αλλά και στους ειδικούς. Μας ενημερώνει για τις
δυνατότητες της επιστήμης από την αρχαία εποχή και, ειδικότερα, για την αρχαία
Ελληνική τεχνολογία, η οποία βασίστηκε στις επιστήμες και στους νόμους της
Φυσικής. Μέσα από τη μελέτη του, οι νέοι εκπαιδεύονται σε πολλά αντικείμενα,
όπως Τεχνολογία, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Μαθηματικά, Φυσική, Αστρονομία,
Ιστορία, Φιλοσοφία, Γλωσσολογία.
Προσφάτως, με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το
Πανεπιστήμιο της Σονόρας και την εταιρία Relojes Olvera του Μεξικού, σχεδιάστηκε
και κατασκευάστηκε, σε κλίμακα 1:10, μεγάλο μνημειακό αστρονομικό ρολόι-
πλανητάριο, βασισμένο στις επιστημονικές μελέτες του Μηχανισμού των
Αντικυθήρων. Τοποθετήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Σονόρας, όπου, ως τοπόσημο,
πλέον, λειτουργεί και ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Καθημερινά, ομάδες μαθητών από
το Μεξικό εκπαιδεύονται, διδασκόμενοι Αστρονομία, Ιστορία, Φυσική, ακόμη και
Γεωγραφία.
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα
Ο Ξενοφών Διονυσίου Μουσάς είναι Αστρονόμος, με κύριο ενδιαφέρον τη μελέτη
του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Είναι Ομότιμος Καθηγητής Φυσικής Διαστήματος
Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε senior visiting research fellow στο Imperial
College, Διευθυντής Εργαστηρίου Αστροφυσικής, Διευθυντής του Αστεροσκοπείου
ΕΚΠΑ, Αντιπρόεδρος του Τμήματος Φυσικής, Διευθυντής του Τομέα Αστροφυσικής
Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης, Επισκέπτης Καθηγητής στο Εθνικό Αυτόνομο
Πανεπιστήμιο του Μεξικού και στο Πανεπιστήμιο της Σονόρας, όπως επίσης
επισκέπτης ερευνητής στο Αστεροσκοπείο Παρισίων και στο Max-Planck-Institut für
Sonnensystemforschung.
Επί 30 έτη, είναι μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, καθώς επίσης,
μέλος και πρόεδρος Συλλόγου Διδασκόντων Θετικών Επιστημών ΕΚΠΑ. Έχει τιμηθεί
με πολλά βραβεία, όπως με το Βραβείο της NASA και το Βραβείο της Αμερικανικής
Εταιρείας Γεωφυσικής. Είναι επίτιμος Διδάκτωρ της Διεθνούς Ακαδημίας Παιδείας και
Επιστημών Ουκρανίας.
Έχει κάνει πολλές ομιλίες και δεκάδες εκθέσεις για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων,
σε 15 γλώσσες σε όλο τον Κόσμο, όπως στη NASA, στην UNESCO, σε Μουσεία και
Σχολεία, σε Πανεπιστήμια και σε Πλανητάρια. Έχει επιβλέψει 40 διδακτορικές
διατριβές (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Observatoire de Paris, Imperial College,
Πανεπιστήμια Αλεξανδρείας, Καΐρου, Max Planck Sonnensystem). Παράλληλα,
διεξάγει έρευνα στη Διαστημική Φυσική, για τον Ήλιο, τους Πλανήτες και
Δορυφόρους, για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Ασχολείται, επίσης, με την
Ιστορία της Αστρονομίας και τη Φιλοσοφία των Επιστημών. Τέλος, συμμετέχει σε
πολλά διαστημικά πειράματα της NASA και του ESA.
