Αν πριν δύο χρόνια, δηλαδή κατά τη διάρκεια προσπάθειας επανένταξης σε μία φυσιολογική ροή σε ό, τι αφορά την οικονομία, κάποιος Έλλην πολίτης προέβλεπε όλο αυτό που θα ακολουθούσε (πυρκαγιές, πλημμύρες, πανδημία κλπ), τότε σίγουρα θα τον περνούσαμε ή σαν κάποιον που δεν έχει σώας τας φρένας ή σαν κάποιον που μάσησε φύλλα δάφνης, όπως έκανε η Πυθία στο Μαντείο. Με λίγα λόγια όλα αυτά που μας ταλαιπωρούν μέχρι και σήμερα μας βρήκαν σε μία περίοδο που ελπίζαμε σε ανάκαμψη σε πολλούς τομείς μα πάνω απ’ όλα στην οικονομία.
Είναι γεγονός ότι η υπόθεση των εμβολίων έχει διχάσει τη Ελληνική κοινωνία. Φωνές και αντιπαραθέσεις εκατέρωθεν. Όπως σε κάθε ζήτημα στον τόπο μας έτσι και αυτό έχει ποδοσφαιροποιηθεί και έχει φτάσει να συζητιέται σε επίπεδο πεζοδρομίου όπου ο κάθε ένας λειτουργεί ως ειδικός και ως εκ τούτου σίγουρος για τις απόψεις του. Δυστυχώς όμως μέσα σε αυτό το κλίμα, με ευθύνη πάντα όσων έχουν στα χέρια τους την εξουσία και εργαλεία όπως τα ΜΜΕ, χάνεται η αλήθεια. Και στην προκειμένη περίπτωση η αλήθεια είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με αγαθά όπως η υγεία και η ζωή που δε θα έπρεπε να τίθενται σε κίνδυνο.
Τα εμβόλια είναι πολύτιμα εργαλεία στη μάχη κατά των νόσων. Το αντιεμβολιαστικό κίνημα γενικά και αόριστα καλεί σε αποχή από αυτά και κάνει μεγάλο κακό ακυρώνοντας ότι καλύτερο έχει επιτύχει η Υγιεινή ως κλάδος της Ιατρικής. Την πρόληψη. Όμως άλλο αυτό και άλλο η ελεύθερη σκέψη. Να εμβολιστούμε γνωρίζοντας όλους τους όρους. Όχι γιατί μας το είπε κάποιος άσχετος. Απαγορεύονται στο μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι προβληματισμοί για το εμβόλιο. Αποκλείστηκαν από τα ΜΜΕ οι γόνιμοι προβληματισμοί. Όλα έγιναν λαϊκίστικες φωνές. Οι διάφοροι τύποι με τα φανελάκια που ποστάρουν τη φάτσα τους με βαρύγδουπες δηλώσεις την ώρα του εμβολισμού είναι σαφώς το πρότυπο. Σημεία των καιρών.
Ανάλογη εμπειρία τέτοιας αποτελεσματικότητας υπάρχει και με άλλα εμβόλια που χρησιμοποιούνται επί έτη στην ιατρική. Για παράδειγμα το εμβόλιο της γρίπης κατά του H1N1 δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικό κάθε έτος στον έλεγχο του νοσήματος. Διάφοροι παράγοντες, όπως η ικανότητα του ιού να μεταλλάσσεται, το στέλεχος του ιού που θα επικρατήσει κάθε χρόνο, η γεωγραφική περιοχή, μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στον έλεγχο του νοσήματος. Ακόμη όμως και λιγότερο αποτελεσματικά εμβόλια γρίπης στο παρελθόν φαίνεται ότι συνολικά μειώνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης στον πληθυσμό.
Μερικοί μύθοι που συχνά αναπαράγονται από πολίτες σε διάφορα σχόλια κάτω από αναρτήσεις σχετικές με το εμβόλιο και μερικές φορές υιοθετούνται και από υγειονομικούς που είναι πραγματικά θλιβερό (πηγή: Washington Post)
• Μύθος νούμερο… άπειρο: Οι νεότεροι δεν χρειάζονται εμβολιασμό, ιδίως εάν είναι υγιείς
Ένα επιχείρημα που μέχρι στιγμής έχει απήχηση σε αρκετούς νέους, όπως φάνηκε και στο Ισραήλ, όπου παρατηρήθηκε πολύ μικρότερη προθυμία από τους νεότερους να εμβολιαστούν από ό,τι οι μεγαλύτεροι.
Ενώ, όντως, οι νεότεροι έχουν μικρότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν σοβαρά ή να πεθάνουν από Covid-19, η νόσος παραμένει επικίνδυνη και γι’ αυτούς. Επιπλέον, όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη, σχεδόν το 30% των ασθενών από 18 έως 39 ετών που κόλλησαν κορωνοϊό, ακόμη και αν δεν νόσησαν βαριά, στη συνέχεια ταλαιπωρούνται επί μήνες από συμπτώματα «μακράς Covid-19», όπως κόπωση, νοητική θολούρα, απώλεια γεύσης ή όσφρησης κ.ά.
Ακόμη, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC) των ΗΠΑ, περίπου το ένα τρίτο των θανάτων από Covid-19 συμβαίνουν σε ασθενείς κάτω των 65 ετών. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής και μία καλή φυσική κατάσταση μπορεί -πράγματι- να συμβάλουν σε ένα πιο ανθεκτικό ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά αυτά από μόνα τους δεν είναι αρκετά για να παράγουν αντισώματα κατά του κορονοϊού, άρα δεν διασφαλίζουν ότι ένας νέος θα γλιτώσει το νοσοκομείο ή τα χειρότερα.
• Μύθος… και συνεχίζουμε: Τα εμβόλια περιέχουν μη ασφαλή και ανήθικα συστατικά
Ίσως οι πιο αβάσιμες και συνωμοσιολογικές ενστάσεις, οι οποίες αφορούν «τσιπάκια» μέσα στα εμβόλια, κύτταρα προερχόμενα από εκτρώσεις κ.ά. Στην πραγματικότητα κανένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δεν χρησιμοποιεί υλικά από έμβρυα προερχόμενα από εκτρώσεις.
Κάποτε, στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, είχαν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή εμβολίων κυτταρικές καλλιέργειες από δύο έμβρυα εκτρώσεων, αλλά από τότε έχει περάσει πάρα πολύς καιρός και προ πολλού δεν υπάρχουν τέτοια απομεινάρια στα εμβόλια, πολύ περισσότερο της Covid-19.
Kαι ασφαλώς ούτε λόγος για τσιπάκια (που δεν θα χωρούσαν καν να περάσουν από τη σύριγγα… ). Μερικά «τσιπάκια» μπορεί να χρησιμοποιούνται απλώς κατά τη μεταφορά των εμβολίων για να καταγράφουν τις δόσεις και να διασφαλίζουν ότι τα εμβόλια δεν έχουν λήξει ή δεν είναι πλαστά, όμως βρίσκονται στο εξωτερικό μέρος των συσκευασιών ή των συρίγγων και βεβαίως δεν εισάγονται στο σώμα κανενός.
• Μύθος… που προκαλεί γέλωτα: Τα εμβόλια mRNA αλλάζουν τo DNA
Επίμονος αλλά ανυπόστατος ισχυρισμός από αρνητές των εμβολίων ότι τα νέου τύπου εμβόλια τεχνολογίας mRNA (όπως της Pfizer/BioNTech και της Moderna) τροποποιούν το γενετικό υλικό του εμβολιαζόμενου και μπορεί να προκαλέσουν στειρότητα ή αυτοάνοσες διαταραχές.
Το Facebook έχει «κατεβάσει» πολλές τέτοιες αναρτήσεις τους τελευταίους μήνες. Αυτός ο μύθος αποτελεί λίγο-πολύ αντιγραφή παρόμοιων -εξίσου ψευδών- ισχυρισμών για το εμβόλιο κατά του ιού HPV. Δεν υπάρχει απολύτως καμία επιστημονική βάση σε αυτούς τους ισχυρισμούς, καθώς το mRNA του εμβολίου, που εισάγεται στο σώμα εντός νανοσωματιδίου από λιπίδια, δεν εισέρχεται καθόλου στο ανθρώπινο γονιδίωμα.
Παραμένει στον χώρο του κυττάρου εκτός του πυρήνα (όπου βρίσκεται το DNA), συγκεκριμένα στα ριβοσώματα, και από εκεί καθοδηγεί την παραγωγή πεπτιδίων που μοιάζουν με την πρωτεΐνη-ακίδα, έτσι ώστε στη συνέχεια ο οργανισμός να αντιδράσει παράγοντας αντισώματα. Συνεπώς, είναι λάθος ότι τα εμβόλια mRNA είναι ισοδύναμα της γονιδιακής θεραπείας, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι επιστημονικοφανείς επικριτές των εμβολίων.
