Τα Βαρώσια της Αμμοχώστου αποτελούσαν ίσως το ομορφότερο τουριστικό θέρετρο όχι μόνον της Κύπρου αλλά και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Δεν ήταν λίγοι άλλωστε που το αποκαλούσαν «Γαλλική Ριβιέρα της Κύπρου». Εδώ και τέσσερις δεκαετίες η Αμμόχωστος είναι ανοικτή πληγή, αφού από τις 14 Αυγούστου του 1974 οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοί της έχουν εκδιωχθεί, Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης παραμένει κλειστό και ερημωμένο, με τον κατοχικό στρατό να μην επιτρέπει την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων του, παρά τα σχετικά ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Σήμερα αποτελεί πεδίο διπλωματικής αντιπαράθεσης και το βασικό σκηνικό των εκλογών στα Κατεχόμενα. Η ακύρωση του ανοίγματος του παραλιακού μετώπου της Αμμοχώστου, που ζήτησε ήδη από την Τουρκία το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αναμένεται να τεθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Πέμπτη. Η Άγκυρα επιμένει να μιλά για «προπαγάνδα των Ελληνοκυπρίων», υποστηρίζοντας πως δεν υπάρχει αλλαγή στο καθεστώς της Αμμοχώστου. Σε αυτό το κλίμα διεξάγονται σήμερα οι εκλογές στα Κατεχόμενα.
Τις προηγούμενες ημέρες, όμως, η κάμερα της ΕΡΤ, με τη Μανιάνα Καλογεράκη, μπήκε στην περίκλειστη πόλη και κατέγραψε ερειπωμένα κτήρια, εγκαταλειμμένα ξενοδοχεία και σπίτια, από την άλλοτε κυπριακή Ριβιέρα.
Στις 7 Οκτωβρίου αναφέρθηκε στις προκλητικές ενέργειες των Τούρκων στην περιοχή της Αμμοχώστου ο δήμαρχος της πόλης Σίμος Ιωάννου μιλώντας στην ΕΡΤ3. Αν δεν ξεκινήσουν ούτε και αυτήν την φορά οι συνομιλίες οδεύουμε προς διχοτόμηση, συμπέρανε ο κ. Ιωάννου.
Ιστορικά
Η Αμμόχωστος, η πλούσια και ταχέως αναπτυσσόμενη πόλη του Ευαγόρα, καταλαμβάνεται από τα τουρκικά στρατεύματα κατά την Δεύτερη Φάση της Τουρκικής Εισβολής, στις 14 Αυγούστου 1974. Επι σαράντα έξι χρόνια, μια πόλη στην αιχμαλωσία. Η Αμμόχωστος πριν από την τουρκική εισβολή αριθμούσε περίπου 40.000 κατοίκους και ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του νησιού.
Οργή και θλίψη προκαλούν οι εικόνες από την Αμμόχωστο που άνοιξε παράνομα το κατοχικό καθεστώς. Εκατοντάδες Αμμοχωστιανοί πρόσφυγες συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν στο οδόφραγμα της Δερύνειας για το παράνομο άνοιγμα των Βαρωσίων, χωρίς να τους επιτρέπεται να προσεγγίσουν τα σπίτια τους από τα οποία εκδιώχθηκαν πριν από 46 χρόνια.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας, με δήλωση εκ μέρους όλων των μελών, την οποία ανέγνωσε εντός του Συμβουλίου ο Ρώσος προεδρεύων Βασίλι Νεμπένζια, επαναβεβαιώνει τα ψηφίσματα 550 και 789 για το καθεστώς των Βαρωσίων, εκφράζει βαθιά ανησυχία για την ανακοίνωση στην Άγκυρα για το άνοιγμα της ακτογραμμής στα Βαρώσια και ζητά αφενός την ανάκληση αυτής της πορείας δράσης και αφετέρου την αποφυγή μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί. Προηγήθηκε ενημέρωση των μελών του – στη διάρκεια κλειστών διαβουλεύσεων – από την ειδική αντιπρόσωπο του ΓΓ στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ. Οι αξιωματούχοι απάντησαν σε ερωτήσεις των μελών, που επίσης τοποθετήθηκαν για το θέμα.
Αναλυτικότερα, η δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας αναφέρει ότι «το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει το καθεστώς των Βαρωσίων όπως ορίζεται σε προηγούμενα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου του ψηφίσματος 550 (1984) και του ψηφίσματος 789 (1992). Το Συμβούλιο Ασφαλείας επαναλαμβάνει ότι δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια οι οποίες δεν είναι σύμφωνες με αυτά τα ψηφίσματα».
Παράλληλα, το Συμβούλιο Ασφαλείας «εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με την ανακοίνωση στην Άγκυρα στις 6 Οκτωβρίου για άνοιγμα της ακτογραμμής στα Βαρώσια και ζητεί την αντιστροφή αυτής της πορείας δράσης και την αποφυγή τυχόν μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί».
Επίσης το Συμβούλιο Ασφαλείας τονίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού και της εφαρμογής των ψηφισμάτων του.
Στο βίντεο που ακολουθεί από το αρχείο της ΕΡΤ απλοί πολίτες, θυμούνται τα πατρογονικά τους εδάφη και μιλούν για τις δικές τους εμπειρίες και σκέψεις. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι Αμμοχωστιανοί εκφράζουν τα συναισθήματα τους και τις απόψεις τους σχετικά με την επιστροφή της πόλης στους αρχικούς της κατοίκους, ενώ μέσα από πλούσιο αρχειακό υλικό παρουσιάζεται ιστορική αναδρομή στην ανάπτυξη και την ευημερία της πόλης κατά τα χρόνια πριν από την καταστροφή.
