Διαβουλεύσεις επί διαβουλεύσεων, «σκληρό πόκερ» και ανατολίτικα παζάρια βρίσκονται σε εξέλιξη ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους στις 11-12 Ιουλίου, προκειμένου η Τουρκία να άρει το βέτο και να πει το «ναι» για την ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία.
Μάλιστα τις τελευταίες ώρες υπάρχει έντονη κινητικότητα από αμερικανικής πλευράς, καθώς ο Τζο Μπάιντεν ελπίζει να αδράξει την ευκαιρία της Συνόδου για να πείσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να άρει το βέτο.
Ο Τζο Μπάιντεν δείχνει να βάζει στο «τραπέζι» ως αντάλλαγμα την πώληση και τον εκσυγχρονισμό F-16 στην Τουρκία.
Αυτό φάνηκε τόσο με τη δήλωσή του στο CNN, όπου υποστήριξε πως υπάρχει στο τραπέζι ταυτόχρονη ενίσχυση τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας αλλά και ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία με αναφορά στα F-16.
«Η Τουρκία αναζητά τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο (Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος) Μητσοτάκης στην Ελλάδα αναζητά επίσης κάποια βοήθεια», είπε αρχικά ο Τζο Μπάιντεν.
«Και λοιπόν, αυτό που προσπαθώ, ειλικρινά, να πράξω είναι λίγο μια ‘κοινοπραξία’, όπου ενισχύουμε το ΝΑΤΟ όσον αφορά τη στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας και επιτρέπουμε στη Σουηδία να εισέλθει Αλλά είναι στο παιχνίδι. Δεν έχει γίνει», συμπλήρωσε.
Αλλά και με την επικοινωνία που είχε με τον Τούρκο πρόεδρο το βράδυ της Κυριακής, όπου συμφώνησαν να συναντηθούν στο Βίλνιους με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να υπογραμμίζει όμως ότι δεν είναι σωστό να συσχετίζεται το αίτημα της Τουρκίας για F-16 με την ένταξη της Σουηδίας.
Ενδεικτικό του αμερικανικού ενδιαφέροντος για τις ελληνοτουρκικές συναντήσεις που θα υπάρξουν στο Βίλνιους, είναι και η τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια και τον Αμερικανό ομόλογό του, Λόιν Όστιν όσο και ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ανταλλαγμάτων και «παζαριών» ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί την Τετάρτη μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής με τον Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να κρατηθεί ανοικτός ο δίαυλος του διαλόγου ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα.
Η Ελλάδα θα θέσει τις «κόκκινες γραμμές», η Τουρκία θα δείξει το καλό της πρόσωπο στη Δύση και οι ΗΠΑ στοχεύουν η Τουρκία να πει το «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Οι «κόκκινες» γραμμές της Ελλάδας
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ η λογική της Αθήνας είναι πως μετά και την πολύμηνη αποκλιμάκωση υπάρχει το έδαφος για να επαναλειτουργήσουν οι δίαυλοι επικοινωνίας και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο με την Άγκυρα.
Η επανεκκίνηση του διαλόγου, είτε αυτή έχει να κάνει με μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, είτε με τις διερευνητικές, είτε με τη «θετική ατζέντα», είτε με πολιτικές επαφές, λειτουργεί αποτρεπτικά στο να κυλήσουμε ξανά σε καταστάσεις καλοκαιριού 2020. Κι αυτό είναι κάτι που θέλουν να αποφύγουν όλες οι πλευρές.
Στα ζητήματα της διπλωματικής ουσίας, είναι ξεκάθαρο ότι τα περιθώρια είναι εξαιρετικά στενά. Η Αθήνα αναγνωρίζει μόνο μία διαφορά, τη διευθέτηση ΑΟΖ – υφαλοκρηπίδας, η Άγκυρα από την άλλη πλευρά έχει μια δική της λίστα διαφορών.
Ωστόσο, αναφορικά με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, για να υπάρξει μια συζήτηση επί νόμιμης βάσης, τότε θα πρέπει η Τουρκία να κάνει πίσω απ’ τις βασικές θέσεις της και κυρίως να αποσύρει από το τραπέζι το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, τις θεωρίες περί «γκρίζων ζωνών», τα περί αποστρατιωτικοποίησης του Αιγαίου.
Σε ερώτηση για πιθανή συνάντηση των δύο ηγετών στη σύνοδο του ΝΑΤΟ ο κ. Μητσοτάκης είχε δηλώσει πως «η μία και μόνη διαφορά μας με την Τουρκία μπορεί να επιλυθεί βάσει του Διεθνούς Δικαίου και ξεκαθάρισε πως, εάν ο κ. Ερντογάν επιμείνει σε μία ρητορική που θίγει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, «δεν έχουμε πολλά να συζητήσουμε, θέματα κυριαρχίας και αποστρατιωτικοποίησης είναι εκτός ατζέντας».
Διευκρίνισε, πάντως, ότι «δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε με την Τουρκία σε καθεστώς μόνιμης κλιμάκωσης και στα όρια ενός θερμού επεισοδίου, όπως έγινε το 2020». Ερωτηθείς, μάλιστα, για το ενδεχόμενο της συνεκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων στο Αιγαίο, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας απέκλεισε κατηγορηματικά μία τέτοια προοπτική.
Ποιοι θα συνοδεύσουν στον Κυριάκο Μητσοτάκη
Δίπλα στον Κυριάκο Μητσοτάκη θα σταθεί για πρώτη φορά ως υπουργός Εξωτερικών ο Γιώργος Γεραπετρίτης, απέναντί του όμως και πλάι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα βρει έναν επίσης πρωτοεμφανιζόμενο υπουργό, τον Χακάν Φιντάν, παλιό όμως γνώστη τον πραγμάτων, καθώς ήταν ο πρώην αρχηγός της MIT.
Η Άννα Μαρία Μπούρα, διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, επίσης θα έχει απέναντί της τον επικεφαλής σύμβουλο του Τούρκου προέδρου, Ακίφ Τσαγκατάϊ Κιλίτς,
Ωστόσο, στην πραγματικότητα απέναντί της θα είναι ο Ιμπραήμ Καλίν, νυν αρχηγός της ΜΙΤ και ο άνθρωπος που βρέθηκαν οι δυο τους στο Βερολίνο μετά την κρίση του Oruc Reis. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η συμμετοχή του Καλίν είναι κάτι που θα κλειδώσει την τελευταία στιγμή.
Στο τραπέζι θα βρεθεί και η υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, η οποία είχε διατελέσει για πολλά χρόνια πρέσβης της χώρας στις ΗΠΑ.
Συγκρατημένη αισιοδοξία στις ΗΠΑ – Πιέζουν ελληνοαμερικανοί βουλευτές για εγγυήσεις
Επίσης σύμφωνε με την ΕΡΤ φαίνεται πως στην Ουάσιγκτον επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία και γενικότερα υπάρχει η αίσθηση πως έστω και την τελευταία στιγμή, στο Βίλνιους θα επιτευχθεί συμφωνία για την ένταξη της Σουηδίας. Αν αυτό συμβεί θα πρέπει, ενδεχομένως, να αναμένονται εξελίξεις και σε σχέση με τα F-16 .
Πηγές στην αμερικανική πρωτεύουσα διαβεβαιώνουν ότι σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα δεν θα βγει χαμένη καθώς όπως ανέφεραν και οι Ελληνοαμερικανοί βουλευτές στην επιστολή τους προς τον κ, Μπλίνκεν, πρέπει να διασφαλιστεί ότι η ένταξη ενός νέου μέλους στη Συμμαχία, δηλαδή της Σουηδίας, δεν θα πρέπει να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ενός άλλου – της Ελλάδος.
Έτσι, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες γίνονται όλες οι απαραίτητες διαβουλεύσεις και διεργασίες για να εξασφαλιστεί ότι σε περίπτωση συμφωνίας στο Βίλνιους, θα υπάρξουν όλες οι απαραίτητες δικλείδες για την Αθήνα αλλά και το σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα ότι τα F-16 θα μπορούσαν να προχωρήσουν μόνο με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις.
