Το πρώτο – μάλλον και το τελευταίο – άτυπο debate μεταξύ των πέντε διεκδικητών της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια του συνεδρίου, που επικύρωσε και τυπικά τις υποψηφιότητές τους, οκτώ ημέρες πριν από τις κρίσιμες εσωκομματικές εκλογές της 10ης Σεπτεμβρίου.
Οι υποψήφιοι παρουσίασαν τις θέσεις τους και προσπάθησαν να πείσουν για δύο κεντρικά ζητούμενα: πώς θα ξανακάνουν τον ΣΥΡΙΖΑ μεγάλο και πώς θα «κατατροπώσουν» την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Και οι πέντε, φυσικά, έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στον «μεγάλο απόντα», Αλέξη Τσίπρα, και στην παρακαταθήκη του, με ορισμένους να διεκδικούν τα πρωτεία στο πόσο τον στήριξαν και δεν του γύρισαν την πλάτη…
Κατά τα λοιπά, πέρα από την ατζέντα που παρουσίασαν για την επόμενη ημέρα του ΣΥΡΙΖΑ, απάντησαν και στα εσωκομματικά «πυρά», ενώ δεν έλειψαν οι αιχμές, παρά τις αβρότητες.
Η διαπλοκή και η «τοξική αρρενωπότητα»
Πρώτη η Έφη Αχτσιόγλου, που εξακολουθεί να θεωρείται το «φαβορί» για την προεδρία, παρά τις εντυπώσεις – θετικές και αρνητικές – που δημιούργησε η εκλογική κάθοδος του Στέφανου Κασσελάκη, απάντησε στις αιχμές του Στέφανου Τζουμάκα, ο οποίος, τις προηγούμενες ημέρες, την είχε κατηγορήσει ότι υποστηρίζεται από τη διαπλοκή.
Παράλληλα, απάντησε και στον Παύλο Πολάκη, τονίζοντας πως «καμία έκρηξη τοξικής αρρενωπότητας, καμία θλιβερή προσπάθεια να με παρουσιάσουν ως τάχα κέντρο της διαπλοκής στο ΣΥΡΙΖΑ, διάφορα μιντιακά και σοσιαλμιντικακά κέντρα με πρόσβαση και στο κόμμα μας, καμία τέτοια απόπειρα δεν με έκανε να ξανασκεφτώ την απόφασή μου».
«Πολιτική είναι να συγκρούεσαι με την τρόικα, να χτίζεις συμμαχίες, να νομοθετείς», σημείωσε η κυρία Αχτιόγλου, για να καταλήξει χαρακτηριστικά πως «δεν παίζουμε με την πολιτική, κάνουμε πολιτική».
«Η ψήφος στη ΝΔ είναι ψήφος ανοχής»
Η Έφη Αχτσιόγλου ζήτησε να σχεδιάσουν συλλογικά μια νέα εποχή για τη χώρα, ενώ αποτιμώντας το εκλογικό αποτέλεσμα, είπε πως «είναι ψήφος ανοχής.
«Νομίζω πως ναι, σίγουρα δεν είναι ψήφος ενθουσιασμού», ανέφερε για την επικράτηση της ΝΔ, ενώ μιλώντας για τα αίτια της διπλής εκλογικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, με διάθεση αυτοκριτική, σημείωσε πως «η αντίθεση μνημόνιο αντι-μνημόνιο άρχισε να υποχωρεί από το 2018 και μετά. Διαμορφώθηκε μια νέα συνθήκη. Το 2019 οι πολίτες αναγνώρισαν εκ του αποτελέσματος της εκλογικής μάχης τη δική μας συμβολή. Ωστόσο, ανάμεσα στο 2019 έως το 2023, δεν αξιοποιήσαμε το παράθυρο και την ευκαιρία που μας έδωσε ο λαός και η ευθύνη μάς βαραίνει όλους».
Προσέθεσε δε, ότι επικράτησε στον ΣΥΡΙΖΑ εσωστρέφεια: «Εξασθένησαν οι δεσμοί μας με την κοινωνία, με τις εργαζόμενες γυναίκες, τους νέους τα ασθενικά στρώματα των εργαζομένων».
Μιλώντας για τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, η Έφη Αχτσιόγλου τόνισε πως «εκεί που όλοι έβλεπαν αδιέξοδα, ο Αλέξης Τσίπρας έβλεπε δυνατότητες» ενώ, όπως είπε χαρακτηριστικά, «πέτυχε το ιστορικά αδιανόητο: την Αριστερά στην κυβέρνηση».
Επιπλέον, μίλησε για τις τέσσερις μάχες που πρέπει να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αναφέροντας πως «η πρώτη μάχη είναι το κράτος της νέας εποχής. Το δίλημμα δεν μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο κράτος. Κοινωνικό κράτος για όλους», επισήμανε.
Και προσέθεσε τη μάχη για την παραγωγική ανασυγκρότηση, τη μάχη για τον κόσμο της εργασίας και αυτήν για τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα. 
«Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάψει να είναι το κόμμα του lobbying»
Απογοητευμένος από την ποιότητα του εσωτερικού διαλόγου στον ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ο Στέφανος Κασσελάκης, ο οποίος απάντησε εκ νέου στα «πυρά» που δέχεται για την υποψηφιότητά του.
«Τη φωνή του λαού ακούν τα μεγάλα συμφέροντα της χώρας και γι’ αυτό έχουν λυσσάξει μαζί μου. Δεν μπορούν να καταλάβουν πώς ένας άνθρωπος που επιφανειακά έπρεπε να ανήκει σε αυτούς, αποφασίζει να επιστρέψει από το εξωτερικό για να τους εκθέσει και να τους κερδίσει», δήλωσε.
Και προσέθεσε πως «ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάψει να είναι το κόμμα του lobbying, το κόμμα των εσωκομματικών ανταγωνισμών, των προσωπικών εγωισμών, και θα γίνει το κόμμα της κοινωνίας παντού. Έχει καταντήσει να είναι στίγμα το να είσαι Συριζαίος, αλλά σας δίνω το λόγο μου ότι αυτό θα αλλάξει άμεσα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Αυτό που δεν καταλαβαίνουν», συνέχισε για τα συμφέροντα που τον πολεμούν, «είναι ότι δεν κινητοποιούμαστε όλοι από το χρήμα. Υπάρχουν και άνθρωποι που κινητοποιούνται από τον συνάνθρωπό τους. Υπάρχουν και άνθρωποι που αναζητούν ψυχική αυτοπραγμάτωση μέσα από την κοινωνία και τη συλλογικότητα».
Με συχνές αναφορές στον Αλέξη Τσίπρα, ο κ. Κασσελάκης μίλησε για τον αξιακό κώδικα της Αριστεράς, σημειώνοντας: «Κάθε φορά που ρωτάω τα μέλη μας, ‘τι σημαίνει Αριστερά’, η απάντηση είναι: ένας αξιακός κώδικας, μια στάση ζωής για δικαιοσύνη, ανεκτικότητα, και προστασία στον αδύναμο. Αυτές οι αξίες με εκφράζουν πλήρως. Είναι κυριολεκτικά η ιστορία της ζωής μου – μόνο που η ζωή μου εκτροχιάστηκε από τη διαπλοκή», επανέλαβε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι Στέφανος Κασσελάκης ξεκαθάρισε πως στη δική του ατζέντα συνεργασία με το «κεντροδεξιό ΠΑΣΟΚ» – όπως το χαρακτήρισε – δεν «παίζει», ενώ επιτέθηκε επανειλημμένα στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και στο «επιτελικό» κράτος Μητσοτάκη.
«Αν θέλετε ένα κόμμα που θα είναι μεταξύ 10% και 15%, για να συνεργάζεται – προσφέροντας την αριστερή του καθαρότητα – με το κεντροδεξιό ΠΑΣΟΚ, ώστε να φτιάξουμε μια δήθεν κεντρώα κυβέρνηση, μάλλον δεν είμαι εγώ ο καταλληλότερος», είπε χαρακτηριστικά.
«Από την Αριστερά έως το προοδευτικό κέντρο – Μόνο έτσι θα κερδίσουμε»
Στα ζητήματα ταυτότητας και της διεύρυνσης αναφέρθηκε, με τη σειρά του, ο Νίκος Παππάς.
«Υπάρχει η άποψη ότι πρέπει να εκφράζουμε μόνο τη ριζοσπαστική αριστερά. Ότι η στρατηγική της διεύρυνσης και του μετασχηματισμού ήταν ένας ασπόνδυλος πολυσυλλεκτισμός. Υπάρχει και η άποψη ότι δεν πρέπει να μιλάμε για παράταξη από την Αριστερά ως το κέντρο, γιατί αυτοί οι όροι είναι ξεπερασμένοι, είναι αδειανά πουκάμισα και μας αρκεί να λέμε ότι απευθυνόμαστε στους πολλούς», ανέφερε.
Για να τονίσει πως «οι έννοιες Αριστερά, κέντρο και Δεξιά δεν είναι έννοιες κενές. Είναι έννοιες που συγκροτούν ταυτότητες και νοηματοδοτούν ιστορικές διαδρομές και στρατηγικές για το μέλλον. Αν κάποιος θα ήθελε μια κοινωνία, ένα εκλογικό σώμα χωρίς πολιτικούς προσδιορισμούς, αυτός σίγουρα δεν είναι η παράταξή μας. Η βασική διαιρετική τομή στον άξονα ‘αριστερά – δεξιά’ ίσχυε, ισχύει και θα ισχύει».
Προέταξε το κόμμα μελών, υποστηρίζοντας πως πρέπει «να εκλέξουμε νομαρχιακές επιτροπές με καθολική συμμετοχή των μελών. Να εκλέξουμε νέα συντονιστικά. Να διαμορφώσουμε δίκτυα στην αυτοδιοίκηση, στο συνδικαλισμό, στον αγροτικό χώρο, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Να συγκροτήσουμε τις περιφερειακές μας οργανώσεις, που μεταξύ άλλων θα προετοίμαζαν το κόμμα για τις περιφερειακές εκλογές. Να δρομολογήσαμε δημοψηφίσματα. Να συγκροτούμε τα ψηφοδέλτιά μας με καθολική συμμετοχή των μελών στην επιλογή».
Και τόνισε πως πρέπει «να αξιοποιήσουμε, επιτέλους, την κοινωνική και πολιτική διαθεσιμότητα απλών αγωνιστών και εκπροσώπων φορέων, που ήρθαν να μας συνδράμουν», εξηγώντας πως «το κόμμα μας έχει ανάγκη σήμερα ένα τεράστιο κύμα δημοκρατίας και συμμετοχής, που θα έχει επί της ουσίας επανιδρυτικά χαρακτηριστικά του κόμματος των μελών. Ένα κύμα που θα παρασύρει κακές πρακτικές και κλειστές πόρτες. Ένα άλμα δημοκρατίας».
«Τα πολιτικά μαθηματικά είναι αμείλικτα. Να συσπειρώσουμε όλες τις δυνάμεις, από την Αριστερά έως το προοδευτικό κέντρο. Μόνο έτσι θα απαλλάξουμε τη χώρα από τη Δεξιά», σημείωσε ο Νίκος Παππάς.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται διεύρυνση»
«Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι ένα πολιτικό κόμμα και ένα λαϊκό κόμμα. Δεν είναι τίποτα από τα δύο, κατά τη γνώμη μου», ανέφερε ο Στέφανος Τζουμάκας, συμφωνώντας με όσα είπε ο Νίκος Παππάς για τη διεύρυνση.
«Καμία τοπική, καμία νομαρχιακή επιτροπή δεν συνεδριάζει και παίρνει μία απόφαση για να φτιάξει ένα γεγονός. Πρέπει να πάρει άδεια», είπε χαρακτηριστικά.
Μιλώντας για τις ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογική νίκη της ΝΔ, σημείωσε ότι «τις κυβερνήσεις τις φέρνουν στην εξουσία οι προηγούμενοι», ενώ επεσήμανε ότι τις ευθύνες τις έχουν «οι κυβερνήσεις και όχι το κράτος».
«Η συντόμευση της ‘βάρδιας της ΝΔ’ είναι δική μας υπόθεση, σε συνεργασία και σε συμπόρευση με την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων και των Ελληνίδων σε δημοκρατική κατεύθυνση», προσέθεσε ο κ. Τζουμάκας, καταλήγοντας πως «οι μηχανισμοί των μειοψηφικών αντιλήψεων και των δικτύων ηττήθηκαν και ανήκουν στο παρελθόν. Οι πλειοψηφικές επιλογές θα καθορίζουν τη πορεία μας, με διορθωτική πορεία και ανασύνταξη».
Σημείωσε πως «ο αντικυβερνητισμός και η φθορά του αντιπάλου έχουν έναν ορίζοντα, αλλά μέχρι εκεί. Πρέπει πρώτα να λέμε τι υποστηρίζουμε εμείς. Για την παραγωγική ανασυγκρότηση, για τα δικαιώματα, για το επιστημονικό προσωπικό της χώρας, για όλα».
Και δήλωσε πως βασική του αρχή είναι η «πολιτική αυτονομία, μακριά από συμφέροντα, υπέρ ενός σχεδίου ενότητας, με βάση ένα πρόγραμμα ανάταξης για τη χώρα».
«Διεύρυνση ναι, αλλά προς τα πού»
Τελευταίος μίλησε στο συνέδριο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος, πάντως, εισέπραξε και το πιο δυνατό χειροκρότημα από τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.
«Ακούω ότι ο Ευκλείδης δεν είναι και πολύ της διεύρυνσης. Να σας θυμίσω την πρώτη μου παρέμβαση, μετά την ανακοίνωση του Αλέξη, των εκλογών του 2019. Εγώ είπα ότι πρέπει να γίνει αυτή η διεύρυνση, αλλά είπα ότι δεν μπορεί να γίνει μόνο από πάνω. Πρότεινα να δώσουμε βάση και να κάνουμε διεύρυνση σε εργαζόμενους, στους ντελιβεράδες, στις γυναίκες που περιποιούνται τα νύχια, στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων. Έτσι δουλεύει η διεύρυνση, με γείωση», είπε χαρακτηριστικά.
«Το σχέδιο μας πρέπει να αναφέρεται στην ταυτότητά μας και στο πρόγραμμά μας. Επιτρέπεται να είμαι περήφανος για τις αναλύσεις της Αριστεράς για τη φορολογία που τις λέγαμε όλοι μαζί;», σημείωσε για ένα θέμα που δοκίμασε σοβαρά τον ΣΥΡΙΖΑ και αποτέλεσε – για πολλούς – μία από τις αιτίες της ήττας, πότε με λάθη στελεχών στο «παρά πέντε» των εκλογών και πότε με την εκστρατεία της ΝΔ για την κυβέρνηση Τσίπρα που… «εξαφάνισε» τη μεσαία τάξη με τους φόρους.
«Μπορούμε να έχουμε αυτοπεποίθηση για τις αξίες μας και να τις μετατρέψουμε σε πραγματικότητα. Η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να είναι πράσινη, εάν δεν είναι κόκκινη; Εάν δεν αλλάξουμε το παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο; Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή με επιδοτήσεις σε πλούσιους για να κάνουν τα σπίτια τους φιλικά προς το περιβάλλουν; Οι πολιτικές που προτείνουμε δεν είναι χωρίς ιδεολογικό πρόσημο. Χωρίς ιδεολογικές μάχες δεν μπορείς να κερδίσεις την ηγεμονία», υπογράμμισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Όρισε το έτος 2026 ως σημείο καμπής για τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ δεν παρέλειψε να αναφέρει χαρακτηριστικά πως «είμαστε χαρούμενοι να συζητάμε μακριά από τη βαρβαρότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», σε μία σαφή, αν και έμμεση αναφορά στον Στέφανο Κασσελάκη.
Και τόνισε πως «οι αντίπαλοί μας δεν είναι μόνο κάποιοι τραπεζίτες και επιχειρήσεις. Είναι πολλοί οι αντίπαλοι της αγοράς. Γι’ αυτό πρέπει να φτιάξουμε και εμείς το δικό μας μπλοκ. Που δεν χωράνε όλοι. Δεν μπορούμε να είμαστε αρεστοί σε όλους. Ρεαλισμός σημαίνει να σπρώχνουμε τα όρια του εφικτού. Όταν πάμε στις εκλογές, πρέπει να λέμε αυτά που πιστεύουμε ακόμα κι αν δεν είναι αρεστά».
