Στην Άγκυρα από το βράδυ της Δευτέρας βρίσκεται ο Γιώργος Γεραπετρίτης ο οποίος την Τρίτη θα έχει συνάντηση με τον τούρκο ομόλογο του, Χακάν Φιντάν.
Στόχος της επίσκεψης να προετοιμάσει την ατζέντα της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν που θα ακολουθήσει μετά τις 17 Σεπτεμβρίου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Η ατζέντα
Στις συσκέψεις που προηγήθηκαν της συνάντησης στο υπουργείο Εξωτερικών τέθηκε το ζήτημα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, αλλά και της «θετικής ατζεντας», που αφορά τη συνεργασία των δυο χωρών σε τομείς όπως η οικονομία, το εμπόριο, η προστασία του περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, οι υποδομές και μεταφορές. Με την θετική ατζέντα να συνδέεται και με το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που αναμένεται να γίνει στην Θεσσαλονίκη στο τέλος Νοεμβρίου. Να σημειωθεί ότι στο τραπέζι θα βρεθεί και το ζήτημα του πολιτικού διαλόγου και το πώς αυτός θα εξελιχθεί, για την επίλυση της μίας διαφοράς που αναγνωρίζει η Ελλάδα, αυτή της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ και στόχο έχει να φέρει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Έστω και αν αυτή η προοπτική μοιάζει ακόμα μακρινή, με στελέχη του ΥΠΕΞ να σημειώνουν πως πρώτα πρέπει οι δύο πλευρές να χτίσουν ξανά την μεταξύ τους εμπιστοσύνη.
Το ζητούμενο πάντως σε αυτή τη φάση είναι να παραμείνουν οι χαμηλοί τόνοι μεταξύ των δύο πλευρών που θα επιτρέψουν να κρατηθούν ανοιχτά τα κανάλια διαλόγου.
Να μπούμε σε τροχιά συνεννόησης
Σε συνέντευξη του που παραχώρησε την Δευτέρα στο τουρκικό πρακτορείο Ανατολού, ο Γεραπετρίτης αναφερόμενος στην επίσκεψη του στην Τουρκία αναφέρθηκε στην απόφαση Μητσοτάκη – Ερντογάν κατά τη συνάντηση τους στο Βίλνιους προκειμένου να «ξαναβάλουν τις δύο χώρες μας σε τροχιά συνεννόησης».
Στόχος της συνάντησης του με τον Φιντάν όπως ανέφερε είναι «να προλειάνουμε το έδαφος για την επόμενη συνάντηση των ηγετών μας στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, η οποία θα επιβεβαιώσει την πρόθεση τακτικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας και αφετέρου, να προετοιμάσουμε τη διοργάνωση του πρώτου μετά από επτά συναπτά έτη Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη».
Η θετική ατζέντα το πλαίσιο επανεκκίνησης
Αναφερόμενος στη «θετική ατζέντα» ο Γεραπετρίτης επισημαίνει ότι αποτελεί το πλαίσιο επανεκκίνησης της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας και εκτείνεται σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ναυτιλία, η προστασία του περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, η επιχειρηματική συνέργεια, με απτό παράδειγμα την επισημοποίηση της συνεργασίας μεταξύ «Enterprise Greece» και «Invest Turkey», η τεχνολογία. Σημείωσε δε ότι «η υλοποίηση της ατζέντας θα αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη και για τις δύο πλευρές. Θα αρκούσε εδώ να αναφέρουμε ως παράδειγμα ότι η αξία των διμερών συναλλαγών το 2022 άγγιξε τα 5,4 δις ευρώ. Πέραν όμως των προφανών οικονομικών οφελών, μέσω της υλοποίησης της «θετικής ατζέντας» διατηρείται ζωντανός ο διάλογος μεταξύ μας. Και ο διάλογος αυτός αποτελεί το μόνο πραγματικό μέσο για την επίτευξη προόδου τόσο στις σχέσεις μας όσο και στην προώθηση των επιμέρους εθνικών μας συμφερόντων».
Αποσυμπίεση κρίσεων
Ερωτηθείς για τη σχέση του και την επικοινωνία που έχει με το Χακάν Φιντάν ο ΥΠΕΞ επεσήμανε ότι έχουν αναπτύξει μία καλή προσωπική σχέση βασισμένη στην αμοιβαία κατανόηση και ειλικρίνεια. Βρισκόμαστε σε τακτική επικοινωνία που μας επιτρέπει να συνεργαζόμαστε άμεσα και εποικοδομητικά. Ο απευθείας δίαυλος σε υψηλό επίπεδο, σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ, επιτρέπει την ταχεία αποσυμπίεση κρίσεων και τη θέση γερών βάσεων για τις συζητήσεις σε όλα τα επίπεδα μεταξύ των αξιωματούχων των δύο χωρών.
Σχολιάζοντας τις τακτικές συναντήσεις Ερντογάν-Μητσοτάκη ο Γεραπετρίτης δήλωσε ότι ενέχουν ένα ισχυρό συμβολισμό αλλά έχουν και ουσιαστικό περιεχόμενο. Όπως είπε οι δύο ηγέτες, αφενός, εγκρίνουν τα πορίσματα του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και, αφετέρου, δίνουν τις γενικές κατευθύνσεις για τη συνέχιση των συζητήσεων. Επεσήμανε δε ότι είναι σημαντικό ότι οι συζητήσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, που γίνονται με ευθύνη και λογοδοσία των δύο υπουργών εξωτερικών, αποτελούν αντικείμενο στην ατζέντα των συναντήσεων των ηγετών των δύο χωρών ανά τακτά διαστήματα. Κάτι το οποίο χαρακτήρισε « σημαντικό μήνυμα προς τους λαούς μας, οι πρόεδροι των δυο κυβερνήσεων να δίνουν πρώτοι το μήνυμα καλής συνεργασίας και αμοιβαίας κατανόησης».
Ανάγκη η οικοδόμηση εμπιστοσύνης
Για τη λύση των πολιτικών ζητημάτων ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία ο ΥΠΕΞ ανέφερε ότι «η νέα οπτική που απαιτείται να υιοθετηθεί συνίσταται προεχόντως στη δημιουργία μιας σχέσης ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης μεταξύ μας. Μόνον υπό την προϋπόθεση αυτή μπορεί η επιχειρούμενη, βήμα-βήμα, διαδικασία διαλόγου να πετύχει. Πάντοτε με απόλυτο σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς δικαίου, η διαδικασία αυτή θα καθοδηγείται από τους υπουργούς εξωτερικών και θα εκτείνεται στον πολιτικό διάλογο, στη θετική ατζέντα και στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα υπάρχει διαρκής παρακολούθηση, ενιαία προσέγγιση και υψηλή λογοδοσία για την παραγωγή ωφέλιμων κι απτών αποτελεσμάτων».
Την ελπίδα για θετικές εξελίξεις μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στο Βίλνιους εκφράζει και το Ελληνοτουρκικό Φόρουμ – στο οποίο συμμετέχουν έλληνες και τούρκοι ακαδημαϊκοί, διπλωμάτες και πολιτικοί – με ανακοίνωση του, με βάση και τη θετική ατζέντα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «η διατήρηση ενός καλού κλίματος σε ότι αφορά στις διμερείς σχέσεις και η αποφυγή παραγόντων που αυξάνουν την ένταση είναι κρίσιμες παράμετροι για την διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας . Έχουν επίσης μεγάλη σημασία για την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή».
Ελπίδα για βελτίωση των σχέσεων
Το Ελληνοτουρκικό Φόρουμ επισημαίνει ότι «προϋπόθεση για μια μακροχρόνια βελτίωση των διμερών σχέσεων είναι η δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης». Κάτι που όπως επισημαίνεται μπορεί να επιτευχθεί αν «α) καθιερωθούν αξιόπιστες γραμμές επικοινωνίας σε διάφορα επίπεδα μεταξύ πολιτικών και διοικητικών υπευθύνων β) αποφευχθούν οι αποσταθεροποιητικές κινήσεις και η εμπρηστική ρητορική και γ) ενθαρρυνθεί η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ σχετικών φορέων της κοινωνίας πολιτών. Το Ελληνοτουρκικό Φόρουμ σημειώνει με ικανοποίηση την απόφαση για επανενεργοποίηση όλων των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών».
Στο πλαίσιο δε του μεταβαλλόμενου γεωπολιτικού πλαισίου το ελληνοτουρκικό φόρουμ τονίζει ότι «μια μακροπρόθεσμη Θετική Ατζέντα πρέπει να συνδυαστεί με μια διαδικασία ανάδειξης των πιθανών κοινών συμφερόντων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Αδιαμφισβήτητα , λαμβάνοντας υπόψη τις εξελισσόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή μας ,μια λύση του Κυπριακού βασισμένη στο κεκτημένο των διαπραγματεύσεων μπορεί να αποτελέσει μια καθοριστικά σημαντική θετική εξέλιξη».
Επιστροφή πριν την 6η Σεπτεμβρίου
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης αναχωρεί από την Άγκυρα με προορισμό την Αθήνα το απόγευμα της Τρίτης και αυτό γιατί η επόμενη μέρα, η 6η Σεπτεμβρίου είναι η μέρα των Σεπτεμβριανών, της ημέρας που ξεκίνησε το πογκρόμ κατά των Ρωμιών και των άλλων μειονοτήτων της Κωνσταντινούπολης. Με πηγές του ΥΠΕΞ να σημειώνουν ότι στόχος ήταν ο Γεραπετρίτης να μην είναι στην Τουρκία τη συγκεκριμένη μέρα.
