Επέτειοι
Καθιερώθηκε πρώτα ως Εθνική Ημέρα Εξαφανισμένων Παιδιών στις ΗΠΑ, με απόφαση του αμερικανού προέδρου Ρόναλντ Ρίγκαν το 1983 και με την πάροδο του χρόνου διεθνοποιήθηκε. Η επιλογή της 25ης Μαΐου σχετίζεται με την ημερομηνία εξαφάνισης το 1979 του εξάχρονου Έιταν Πατς, η περίπτωση του οποίου συντάραξε τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του International Centre for Missing & Exploited Children (2014), κάθε χρόνο εξαφανίζονται: 800.000 παιδιά στις ΗΠΑ, 100.000 στη Γερμανία, 45.000 στη Βραζιλία, 20.000 στην Αυστραλία και 15.000 παιδιά στη Ρωσία.
Στοιχεία για την Ελλάδα
To 2018 εξαφανίστηκαν στην Ελλάδα 299 παιδιά, σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, εκ των οποίων 123 αγόρια, από τα οποία ανευρέθηκαν τα 96 και αναζητούνται 27. Την ίδια χρονιά, εξαφανίστηκαν 176 κορίτσια, βρέθηκαν τα 161 και αναζητούνται 15.
Μέχρι τις 11 Μαΐου του 2019, εξαφανίστηκαν 45 αγόρια και 71 κορίτσια. Εντοπίστηκαν 39 αγόρια και αναζητούνται 6, ενώ αντίστοιχα, βρέθηκαν 58 κορίτσια και αναζητούνται 13.
Το ποσοστό ανεύρεσης ανέρχεται για το 2018 στο 85,9% και για το πρώτο τετράμηνο του 2019 στο 82,2%, αριθμοί, που καταδεικνύουν, πως η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανευρέσεων σε όλη την Ευρώπη και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.
Δεν είναι ίδια η εικόνα, όμως, για τους ασυνόδευτους ανήλικους, οι οποίοι αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία. Το 2018 εξαφανίστηκαν 1.110 παιδιά και βρέθηκαν τα 421, ενώ το πρώτο τετράμηνο του 2019 εξαφανίστηκαν 404 παιδιά, εκ των οποίων έχουν βρεθεί τα 137.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία για τα Εξαφανισμένα Παιδιά, ένας από τους πιο συχνούς λόγους εξαφάνισης παιδιών προσφύγων και μεταναστών είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης των παιδιών στο σύστημα προστασίας, η επιθυμία τους να φύγουν με φίλους, οι μακρόσυρτες γραφειοκρατικές διαδικασίες και το γεγονός ότι οι δομές φιλοξενίας ήταν ανεπαρκείς και ακατάλληλες για τα παιδιά.
Η Παγκόσμια Ημέρα Χωρίς Πλαστικά (International Plastic Free Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Μαΐου με πρωτοβουλία της διεθνούς οργάνωσης Free the Ocean που ιδρύθηκε το 2019 με πεδίο δράσης την προστασία των ωκεανών από τα πλαστικά.
Μέσω της ευαισθητοποίησης της διεθνούς κοινής γνώμης για τη ρύπανση που προκαλούν τα πλαστικά, ο κύριος στόχος της ημέρας είναι να πείσει τους πολίτες να μην χρησιμοποιήσουν τα πλαστικά μιας χρήσης τουλάχιστον για μία ημέρα.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, ο πλανήτης παράγει πάνω από 380 εκατομμύρια τόνους πλαστικών κάθε χρόνο, οι μισοί από τους οποίους αφορούν πλαστικά μιας χρήσης, πράγμα που σημαίνει ότι πετάγονται ύστερα από μία και μόνο χρήση.
Τα πλαστικά μιας χρήσης περιλαμβάνουν μπουκάλια αναψυκτικών, συσκευασίες οικιακών καθαριστικών, συσκευασίες τροφίμων, κύπελλα ροφημάτων, καλαμάκια, καπάκια και σακούλες. Γνωρίζετε ότι οι περισσότερες πλαστικές σακούλες μιας χρήσης πετιούνται ύστερα από μισή ώρα χρήσης, αλλά χρειάζονται από 100 έως 500 χρόνια για να λιώσουν, ανάλογα με τον τύπο του πλαστικού;
Η «Ένδοξη 25η Μαΐου» (Glorious Twenty-Fifth of May), που αναφέρεται επίσης ως «Wear the Lilac Day», είναι μία ετήσια γιορτή από τους λάτρεις της λογοτεχνικής σειράς του Τέρι Πράτσετ «Δισκόκοσμος» (Discworld). Επί τη ευκαιρία είναι και μία μέρα ευαισθητοποίησης για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Ο «Δισκόκοσμος» είναι μία σειρά κωμικών μυθιστορημάτων φαντασίας, που έγραψε ο άγγλος συγγραφέας Τέρι Πράτσετ (1948-2015), από το 1983 έως το 2013. Στη σειρά αυτή ο Πράτσετ παρωδεί τα πάντα, από τις αρχαίες μυθολογίες και φιλοσοφίες, μέχρι τον σύγχρονο κινηματογράφο, τα στερεότυπα, τα πολιτικά συστήματα, το θρησκευτικό φανατισμό και πολλά ακόμη. Κάποια από τα μυθιστορήματα της σειράς έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά.
Η Ένδοξη 25η Μαΐου είναι μία επέτειος στον φανταστικό κόσμο του «Δισκόκοσμου» για τη λαϊκή επανάσταση που έβαλε τέλος στη βασιλεία του λόρδου Γουίντερ. Στις 25 Μαΐου, οι επιζώντες φορώντας ένα κλαδάκι πασχαλιάς συγκεντρώθηκαν στο νεκροταφείο για να τιμήσουν εκείνους που έπεσαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Τα της επανάστασης διαλαμβάνονται στο μυθιστόρημα της σειράς «Night Watch» (2002).
Η γιορτή υιοθετήθηκε από λάτρεις του «Δισκόκοσμου», οι οποίοι άρχισαν να φορούν στο πέτο ένα κλαδάκι πασχαλιάς κάθε χρόνο στις 25 Μαΐου για να τιμήσουν τον συγγραφέα. Το 2007, όταν ο Τέρι Πράτσετ ανακοίνωσε ότι πάσχει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, οι θαυμαστές του ξεκίνησαν την καμπάνια «Match It For Pratchett» για να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Έτσι, κάθε χρόνο στις 25 Μαΐου οι λάτρεις του Πράτσετ ενθαρρύνονται να φέρουν ένα κλαδάκι πασχαλιάς και να προβαίνουν να ενισχύουν με δωρεές ιδρύματα που ασχολούνται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι θαυμαστές του Τέρι Πράτσετ και του Ντάγκλας Άνταμς (η 25η Μαΐου είναι και «Ημέρα της Πετσέτας» προς τιμή του Άνταμς) ενώνουν τις δυνάμεις τους και γιορτάζουν μαζί την ημέρα, αναφέροντάς τη ως «Wear a Lilac Towel Day».
Η Ημέρα της Αφρικής εορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Μαΐου με αφορμή την επέτειο της ίδρυσης της Οργάνωσης Αφρικανικής Ένωσης (Ο.Α.Ε. – από το 2002 ονομάζεται πλέον Αφρικανική Ένωση), η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας την 25η Μαΐου 1963 και αποτελεί τη συλλογική έκφραση των χωρών της μαύρης ηπείρου.
Μήνυμα Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικού Γραμματέα ΟΗΕ, για την Ημέρα της Αφρικής 2024.
Την Ημέρα της Αφρικής γιορτάζουμε αυτή τη δυναμική και πολυποίκιλη ήπειρο και τη συμβολή των Αφρικανών στον κόσμο μας. Ο νεαρός και αυξανόμενος πληθυσμός της ηπείρου, οι πλούσιοι φυσικοί της πόροι, η εκπληκτική ομορφιά και η πολιτιστική της ποικιλομορφία της προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες.
Πρωτοβουλίες όπως η Συμφωνία για τη θέσπιση μιας ηπειρωτικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών της Αφρικής και η Ατζέντα 2063 της Αφρικανικής Ένωσης, μαζί με την αυξανόμενη παρουσία της Αφρικής και συμπεριλαμβανομένης της ηγετικής θέσης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορούν να βοηθήσουν στην αξιοποίηση αυτού του δυναμικού.
Αλλά ένα λαμπρό μέλλον για τους 1,2 δισεκατομμύριο πολίτες της Αφρικής σημαίνει την αντιμετώπιση των προκλήσεων που εμποδίζουν την πρόοδό της – από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, μέχρι και τις θανατηφόρες συγκρούσεις και τις αντισυνταγματικές αλλαγές κυβερνήσεων, μέχρι την πείνα, τη φτώχεια, την ανισότητα και τη συντριπτική επιβάρυνση του χρέους.
Πρέπει να διαφυλάξουμε τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Αυτό θα απαιτήσει, μεταξύ άλλων δράσεων, να μεταρρυθμίσουμε τη διεθνή χρηματοπιστωτική δομή, ώστε οι αναπτυσσόμενες χώρες να έχουν πρόσβαση στους πόρους που χρειάζονται για να επενδύσουν στο μέλλον των λαών τους – συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των εκπαιδευτικών συστημάτων που αποτελεί το φετινό θέμα της Αφρικανικής Ένωσης.
Πρέπει να συνεργαστούμε με την Αφρική για να αναπτύξουμε πράσινες οικονομίες που θα βασίζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να διασφαλίσουμε ότι οι καθοριστικής σημασίας ορυκτοί πόροι της ηπείρου θα ωφελήσουν πρώτα απ’ όλα τους Αφρικανούς.
Πρέπει να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού και – τέλος – να σταματήσουμε τη χρήση των όπλων σε όλη την Αφρική. Το πρόσφατο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη στήριξη των ειρηνευτικών επιχειρήσεων υπό αφρικανική ηγεσία είναι ένα σημαντικό βήμα.
Η Αφρική πρέπει να έχει θέση σε κάθε πολυμερές φόρουμ – συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και άλλων παγκόσμιων δομών θέσπισης κανόνων. Η Σύνοδος Κορυφής του Μέλλοντος που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη θα είναι μια στιγμή για να δημιουργηθεί δυναμική και πρόοδος.
Την Ημέρα της Αφρικής, ας ανανεώσουμε την υπόσχεσή μας να σταθούμε στο πλευρό όλων των Αφρικανών στην προσπάθειά τους να οδηγήσουν την ήπειρό τους – και τον κόσμο μας – προς ένα ειρηνικό και ακμάζον μέλλον για όλους.
Κάθε χρόνο, στις 25 Μαΐου, οι φανατικοί θαυμαστές του έργου του Άγγλου συγγραφέα Ντάγκλας Άνταμς (1952-2001) δεν τον ξεχνούν και κυκλοφορούν στους δρόμους με μία πετσέτα, σύμβολο και απαραίτητο εξάρτημα όσων κάνουν ωτοστόπ, όπως αναφέρεται στο πιο γνωστό έργο του Άνταμς, το χιουμοριστικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας «Γυρίστε τον γαλαξία με ωτοστόπ».
Ξεκίνησε από μία πρωτοβουλία του ισπανού μπλόγκερ Χερμάν Μαρτίνεθ, γνωστού με το διαδικτυακό όνομα σενιόρ Μπουέμπο και τα επόμενα χρόνια απέκτησε διεθνή διάσταση.
Η πρώτη εκδήλωση έγινε στις 25 Μαΐου 2006 στη Μαδρίτη, όπου 300 κομπιουτεράδες συγκεντρώθηκαν σε κεντρική πλατεία της ισπανικής πρωτεύουσας κι έπαιξαν Πακ-Μαν.
Από τότε, η 25η Μαΐου καθιερώθηκε ως Ημέρα Υπερηφάνειας των Κομπιουτεράδων (Geek Pride Day).
H 25η Μαΐου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς (World Thyroid Day) από το 2008, αρχικά με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Θυρεοειδούς (ΕΤΑ). Στην συνέχεια υιοθετήθηκε και από τις ιατρικές εταιρείες των λοιπών ηπείρων.
Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Θυρεοειδούς είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού για την σημασία της έγκαιρης διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των διαταραχών του θυρεοειδούς.
Ο θυρεοειδής αδένας, που συχνά αναφέρεται ως απλά θυρεοειδής, είναι ένας από τους μεγαλύτερους ενδοκρινείς αδένες του ανθρώπινου οργανισμού. Αυτός ο αδένας σε σχήμα πεταλούδας βρίσκεται στο μπροστινό και κάτω μέρος του λαιμού και ζυγίζει 10 γραμμάρια. Οι ορμόνες που παράγονται από τον θυρεοειδή επηρεάζουν τις κρίσιμες λειτουργίες του σώματος και ρυθμίζουν το μεταβολισμό. Επομένως η υγεία του θυρεοειδούς είναι εξαιρετικά σημαντική για τον άνθρωπο.
Οι διαταραχές του θυρεοειδούς είναι πολύ συχνές σε παγκόσμιο επίπεδο. Επηρεάζουν τους ανθρώπους όλων των ηλικιών και παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Οι πιο κοινές διαταραχές του θυρεοειδούς είναι ο υπερθυρεοειδισμός (ασυνήθιστα αυξημένη δραστηριότητα του θυρεοειδούς), ο υποθυρεοειδισμός (ασυνήθιστα μειωμένη δραστηριότητα του θυρεοειδούς), η βρογχοκήλη (η διόγκωση του θυρεοειδούς, διάχυτη ή οζώδης), οι θυρεοειδίτιδες (φλεγμονές του θυρεοειδούς) και ο καρκίνος του θυρεοειδούς. Συχνά οι διαταραχές του θυρεοειδούς προκαλούνται από ανεπάρκεια ιωδίου.
Από την αρχαιότητα ήταν γνωστές οι υπερτροφίες του θυρεοειδούς, οι βρογχοκήλες, τις οποίες οι Κινέζοι και άλλοι λαοί της Ανατολής θεράπευαν εμπειρικά με σκευάσματα πλούσια σε ιώδιο (στάχτη σφουγγαριών και κοραλλιών).
Ο άμεσος σύνδεσμος ιωδίου και θυρεοειδούς, αποδείχτηκαν επιστημονικά μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1886, ο γερμανός χημικός Όιγκεν Μπάουμαν (1846-1896) ανακάλυψε ότι ο θυροειδής περιέχει σχεδόν το 80% του ολικού ιωδίου του ανθρώπινου οργανισμού.
Η ενδοκρινική λειτουργία του θυρεοειδούς, παρέμεινε σκοτεινή ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο ελβετός χειρουργός Εμίλ Κόχερ (1841-1917), απέδειξε οριστικά ότι ο θυροειδής είναι ενδοκρινές όργανο. Η ανακάλυψή του αυτή τού χάρισε το Νόμπελ Ιατρικής-Φυσιολογίας το 1909.
Η γενική συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε ομόφωνα την 25 Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποδοσφαίρου (World Football Day) με το ψήφισμα A/RES/78/281 της 7ης Μαΐου 2024.
Η πρωτοβουλία ανήκε στο Μπαχρέιν, τη Λιβύη και το Τατζικιστάν με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από την έναρξη του πρώτου Ολυμπιακού Τουρνουά Ποδοσφαίρου στο Παρίσι (25 Μαΐου 1924), το οποίο ήταν το πρώτο διεθνές ποδοσφαιρικό τουρνουά στην ιστορία με εκπροσώπηση όλων των περιοχών του πλανήτη.
Στο ψήφισμα αναγνωρίζεται «η παγκόσμια εμβέλεια του ποδοσφαίρου και ο αντίκτυπός του σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου, της ειρήνης και της διπλωματίας, με αποτέλεσμα να δημιουργεί χώρους συνεργασίας».
Με πάνω από 250 εκατομμύρια ποδοσφαιριστές και 2 δισεκατομμύρια φιλάθλους, το ποδόσφαιρο είναι το δημοφιλέστερο ομαδικό άθλημα στον κόσμο και παίζεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Ένας από τους λόγους που το ποδόσφαιρο είναι τόσο ελκυστικό είναι η απλότητά του. Μια μπάλα και λίγος ελεύθερος χώρος είναι το μόνο που απαιτείται για να παίξει κανείς. Και επιπλέον υπάρχει πραγματικά μόνο ένας βασικός κανόνας – οι παίκτες δεν μπορούν να αγγίξουν την μπάλα με τα χέρια τους, παρά μόνο ο τερματοφύλακας.
Γεγονότα
-
1834
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Δημήτριος Πλαπούτας καταδικάζονται σε θάνατο κατά τη διάρκεια της βαυαροκρατίας. Είχαν κατηγορηθεί ότι συνωμοτούσαν κατά της αντιβασιλείας. Υπέρ της απαλλαγής τους ψηφίζουν οι δικαστές Γεώργιος Τερτσέτης και Αναστάσιος Πολυζωίδης. Η ποινή τους θα μετατραπεί σε κάθειρξη και θα απελευθερωθούν μόλις ενηλικιωθεί ο Όθων, το Μάιο του 1835.
-
1932
Κάνει το ντεμπούτο του το διάσημο καρτούν της Ντίσνεϊ, Ντίπι Ντογκ, γνωστότερο ως Γκούφι.
-
1935
Ο θρυλικός σπρίντερ και άλτης Τζέσε Όουενς σπάει έξι παγκόσμια ρεκόρ σε μία ώρα. Μεταξύ άλλων, γίνεται ο πρώτος άλτης που περνά τα 8 μέτρα στο άλμα εις μήκος, με επίδοση 8,13.
-
1973
Το αντιτορπιλικό «Βέλος» με κυβερνήτη τον Νίκο Παππά, αποχωρεί από ΝΑΤΟϊκή άσκηση. Ο κυβερνήτης, 6 αξιωματικοί και 25 υπαξιωματικοί ζητούν πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Η κίνηση αυτή (Κίνημα του Ναυτικού) αποτελεί πλήγμα για τη Χούντα, καθώς διεθνοποιεί το ελληνικό πρόβλημα.
-
1977
Κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία «Ο Πόλεμος των Άστρων» του Τζορτζ Λούκας.
-
1980
Η Καστοριά κατακτά το Κύπελλο Ελλάδος, νικώντας στον τελικό τον Ηρακλή με 5-2.
Γεννήσεις
-
1922
Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας και ιδρυτής της ανανεωτικής αριστεράς (Ευρωκομμουνισμός). (Θαν. 11/6/1984)
-
1930
Σόνια Ρίκιελ, γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας, η αποκαλούμενη «βασίλισσα του πλεκτού». (Θαν. 25/8/2016)
-
1958
Πολ Γουέλερ, άγγλος ρόκερ. («The Jam», «Style Council»)
Θάνατοι
-
1954
Ρόμπερτ Κάπα, ουγγρο-αμερικανός φωτορεπόρτερ, συνιδρυτής του φωτογραφικού πρακτορείου Magnum. (Γεν. 22/10/1913)
-
2001
Αλμπέρτο Κόρδα, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Αλμπέρτο Ντίας Γκουτιέρες, κουβανός φωτογράφος, δημιουργός του γνωστότερου πορτρέτου του Τσε Γκεβάρα. (Γεν. 14/9/1928)
-
2009
Μιχάλης Παπαγιαννάκης, έλληνας πολιτικός (ΣΥΡΙΖΑ). (Γεν. 19/8/1941)
Πηγή: https://www.sansimera.gr/almanac/2505
© SanSimera.gr
Νίκος Βητσόπουλος
